بزرگترین کویر ایران
به روز رسانی: 24 شهریور ، 1401 جاذبه های گردشگری
حدود یک چهارم ایران این کشور باستانی پوشیده از بیابان های اسرارآمیز و باشکوه است. جغرافیای ایران شامل فلاتی است که توسط کوهها احاطه شده و به حوضههای زهکشی تقسیم شده است.
کویر ایران کجاست ؟ کویر لوت یا دشت لوت در جنوب شرق کشور واقع شده است، دشت لوت با 480 کیلومتر طول و 320 کیلومتر یکی از بزرگترین حوضههای بیابانی است که یکی از خشکترین نقاط روی زمین به شمار میرود. در ادامه ی مقاله با ما همراه شوید تا شما را با بزرگترین و پر طرفدارترین کویر های ایران آشنا کنیم.
نقشه کویر ایران
تفاوت کویر و بیابان
اکر تصور می کنید دو کلمه ی کویر و بیابان به یک معنا و مفهوم هستند و منظور از این دو کلمه جایی خشک و لم یزرع است کاملا در اشتباه هستید.
برخی نیز بر این تصور هستند که تفاوت بیابان و کویر به این مفهوم است، که کویر ها فقط خشک هستند و قابلیت زراع دارند و بیابان ها لم یزرع و دور افتاده هستند. این تصورات غلط است.
بیابان ها مناطقی که از لحاظ بارندگی و پوشش گیاهای فقیر هستند، لیکن احتمال بارش باران و یا رویش گیاهان نیز در آن وجود دارد.
کویر به مناطقی گفته می شود، که نمک در سطح یا نزدیک سطح زمین آن متمرکز شده بنابراین زمینشان تحت تأثیر نمک است و در نتیجه گیاهی در آن نمیروید.
اما می توان گفت در مناطقی که املاح نمک کمتری دارد، گیاهان مقاوم می روید و نمی توان این تصور را داشت که هیچ گیاهی در کویر نمی روید و نمی توان به طور حتم گفت هیچ موجود زنده ای در آن وجود ندارد. با توجه به اینکه ممکن از بیش تر مناطق ایران بیابانی باشد، اما لزوما همه ی آن ها کویر نیستند.
بزرگترین کویرها در ایران
ایران دارای کویر های زیادی است، که نام برخی از آن ها برایمان جدید و متفاوت است. دو کویر معروف ایران که به بزرگترین کویر های ایران نیز شناخته می شوند کویر لوت و دشت کویر هستند.
این دو کویر به دلیل وسعتی که دارند، یک سوم از سطح خاکی کشور ایران را در بر گرفته اند. به گفته ی محقق الفونس گابریل تمام کمربند کویری بزرگ که از کوه های البرز تا بلوچستان را شامل میشود، پر از باتلاق نمک است.
طبق پژوهش ها و تحقیقات مشخص شده است، که دو کویر لوت و دشت کویر دارای ویژگی ها و خصوصیت های مشابهی هستند. محققان این کویر را به دو قسمت تقسیم کرده اند.
در این تقسیم بندی قسمت شمالی آن به دشت کویر و قسمت جنوبی آن به کویر لوت تقسیم شده است. گابریل یکی از محققان بر این عقیده است، که نباید صحرای ایران را به دو قسمت تقسیم کرد و کل صحرا یکی و واحد هستند و همگی متعلق به کویر لوت هستند.
دشت کویر
دشت کویر که به کویر نمک نیز معروف است، این کویر در وسط فلات ایران قرار دارد، و جزو بزرگترین کویر ایران است. دشت کویر حدود 800 کیلومتر طول و 320 کیلومتر عرض و مساحت کل حدود آن 77600 کیلومتر مربع یا30000 مایل مربع است که آن را به بیست و چهارمین بزرگترین کویر جهان تبدیل کرده است.
وسعت دشت کویر از رشته کوه البرز در شمال غربی تا دشت لوت در جنوب شرقی امتداد دارد. بین استان های ایران، خراسان، سمنان، تهران، اصفهان و یزد تقسیم شده است.
دشت لوت
دشت لوت یا کویر لوت در شرق ایران واقع شده است. دشت لوت اولین مورد طبیعی ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، زیرا سطح شن های دشت لوت تا ۷۰ درجه سانتی گراد اندازه گیری شده است و آن را خشک ترین و گرم ترین مکان جهان می کند.
دشت لوت از شمال غربی به جنوب شرقی حدود 320 کیلومتر طول و حدود 160 کیلومتر عرض آن است، همچنین مساحت این دشت 51800کیلومتر مربع است.
قسمت شرقی این دشت فلات کم ارتفاعی است که پوشیده از نمکزار است. در حالی که قسمت مرکزی توسط باد به صورت یک رشته برآمدگی و شیارهای موازی حجاری شده است.
دشت لوت یکی از بزرگترین کویرهای فلات ایران و یکی از تنها کویرهای جهان است که از لایههایی از خاک، ماسه، تپهها و کلوت تشکیل شده است.
حداکثر بارندگی سالانه در این منطقه حدود 100 میلی متر و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 600 متر است. از نظر زمین شناسی، کویر دیگر ایران به نام دشت کویر در شمال کویر لوت قرار دارد.
حداقل ارتفاع دشت کویر از سطح دریا 400 متر است. بیشتر دشت کویر پوشیده از ماسه است و در معرض بادهای شدید و طوفان هایی است که شن های مخلوط با نمک را مانند موجی از دریا به حرکت در می آورد.
نام کویرهای معروف ایران
کویر های ایران به دلیل وسعت و موقعیت خاصی که دارند در جهان بسیار معروف هستند، در زیر نام کویرهای معروف ایران را معرفی می کنیم:
• کویر لوت
• کویر مصر
• کویر شهداد
• کویر مرنجاب
• کویر ورزنه
• کویر ریگ جن
• صحرای کاراکال
• کویر درک
• کویر نمک: در شمال شرقی شهرستان طبس با وسعت 660 کیلومتر
• کویر نمک سیرجان: در استان کرمان با مساحت 450 کیلومتر
• کویر ابرکوه: در استان یزد با وسعت 1320 کیلومتر
• كوير درانجير: در شهرستان اردکان و بافق استان یزد به مساحت 920 كیلومتر
• سياهكوه: در شهرستانهای نایين و اردكان در استانهای اصفهان و يزد با مساحت 940 كیلومتر
• كوير مروس: یزد با داشتن نمكزاری در مهریز استان یزد به مساحت 340 کیلومتر است.
یزد بزرگترین شهر کویری ایران
بزرگترین شهر کویری ایران
بهترین کویرهای ایران در استان های خراسان جنوبی، اصفهان، کرمان، یزد و سمنان قرار دارند. هر یک از کویرهای واقع در دشت کویر و کویر لوت جاذبه ها و زیبایی های منحصر به فرد خود را دارند.
در نگاه اول، رنگ خاکستری و قهوه ای کویر ممکن است نظر شما را جلب کند. اما با قدم زدن در کویر طیف رنگی زیبایی را خواهید دید.
زیبایی های کویر وصف ناپذیر است، اگر تجربه کویرگردی و اقامت در شن های کویر را داشته باشید، می دانید که لحظه غروب خورشید و آسمان پر ستاره کویر بهترین مناظر کویر است.
یزد، بزرگ ترین کویر جهان است، که به خاطر بادگیر های فراوانش شناخته می شود. طوفان های بیابانی در اینجا کاملاً معمول است.
برای بازدید از کویرهای ایران چه چیزی لازم است ؟
برخی از کویرهای ایران را می توان با ماشین وارد و از آنها بازدید کرد. به عنوان مثال می توان به کویرهایی مانند مرنجاب و مصر اشاره کرد که در مجاورت آنها روستا یا کاروانسرا وجود دارد.
اما کویرهای دیگری از ایران هستند که با ماشین نمی توان از قسمت های مهم آن بازدید کرد و باید مسیرها را پیاده روی کرد. نمونه اش کویر ریگ جن است. بازدید از این بیابان ها سخت است و نیاز به تجهیزات و راهنمایی دارد و برای همه مناسب نیست.
ابتدا باید دانش کافی برای انجام پیاده روی داشته باشید. این دانش با شرکت در دوره های آموزشی به دست می آید. دوم، به تجهیزات راهپیمایی نیاز دارید. تجهیزاتی که بدون آن امکان پیاده روی وجود ندارد.
پربازدیدترین کویرهای ایران
در بین کویر های بی نظیر ایران برخی از آن ها پر طرفدارتر و پر بازدید تر هستند، درزیر به آن ها اشاره می کنیم.
کویر مرنجاب
دریاچه نمک کویر مرنجاب در حدود 100 کیلومتری شرق قم و 50 کیلومتری شمال شرقی آران و بیدگل قرار دارد. این دریاچه به شکل مثلث است که 1800 کیلومتر مربع مساحت دارد. میانگین عمق دریاچه حدود پنج متر و عمیق ترین نقطه آن 50 متر است.
استفاده اصلی از دریاچه نمک مرنجاب نمکگیری است. بازدید از منطقه دریاچه نمک مرنجاب با یک راهنمای محلی حرفه ای به شدت توصیه می شود.
کویر مصر
کویر مصر در واقع روستایی کویری است که در بخش مرکزی شهرستان خور و بیابانک در استان اصفهان قرار دارد. این کویر تا شهرستان جندق 45 کیلومتر و تا یزد 371 کیلومتر فاصله دارد.
کویر مصر به دلیل مناظر خیره کننده کویر بی نظیر ایران است، این منطقه یکی از جذاب ترین جاذبه های گردشگری ایران است. تورهای کویر مصر یکی از محبوب ترین تورهای کویرگردی در ایران است. در حالی که این منطقه در بیشتر اوقات سال بسیار گرم و خشک است، باغ های زیبا و باشکوه و درختان خرما در این منطقه وجود دارد.
اگر مشتاق فعالیت در فضای باز در قلب یک کویر هستید، قطعا از شتر سواری، سافاری و پیاده روی در تپه های شنی لذت خواهید برد.
شما همچنین از آسمان زیبای شب شگفت زده خواهید شد و ستارگان را در نزدیکی صورت خود مشاهده خواهید کرد. روستای مصر مناطقی هستند که می توانید به راحتی در آن ها اقامتگاهی برای اقامت یک شب و حتی چند روز پیدا کنید.
کویر شهداد
در دل کویر لوت، منطقه ای با مناظر باورنکردنی از کویر شهداد وجود دارد. کویر شهداد در بخش شرقی شهر کرمان قرار دارد. محبوب ترین چشم انداز در دل این کویر کلوت های باشکوه در این منطقه است. کلوت ها دقیقاً در منطقه ای در شرق و شمال شرقی کویر شهداد قرار دارند.
کلوت ها در اثر فرسایش شدید خاک و آب ایجاد می شوند. از شمال غربی تا جنوب شرقی منطقه امتداد دارند. بهترین زمان برای بازدید از کلوت های دشت کویر شهداد از دسامبر تا مارس است. اگر علاقه مند به رصد ستارگان در شب هستید، بهترین زمان برای سفر به این منطقه باشکوه از ژوئن تا سپتامبر است. علاوه بر مناظر طبیعی زیبا در این منطقه، قلعه های تاریخی و آب انبارهای باستانی برای دیدن وجود دارد.
کویر ورزنه
برای رسیدن به کویر ورزنه باید تقریباً صد کیلومتر از اصفهان و یا دویست کیلومتر از یزد رانندگی کنید. این منطقه به خاطر تپه های شنی شگفت انگیزش بسیار پر بازدید است.
در نزدیکی این منطقه روستایی به نام خرانق وجود دارد، که قدمتی بیش از 1000 سال دارد. تمام ساختمان های این روستا از گل خشک ساخته شده است.
روستا تقریباً ویران شده است، با این حال می توانید مناظر عالی برای عکاسی در آن پیدا کنید همچنین در روستای خرانق کاروانسرای زیبایی وجود دارد که قدمت آن به حداقل 400 سال قبل باز می گردد.
برج های کبوتر، معبد آناهیتا، ارگ قوورتان، تالاب گاوخونی، خانه میرمیران، پل تاریخی و مسجد جامع ورزنه مکان هایی هستند که می توانید در کویر ورزنه از آنها دیدن کنید.
کویر حلوان در ایران
کویر حلوان
کویر حلوان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری طبس است. این شهر به خاطر باغ های خرمای باشکوهش مشهور است که با توجه به اینکه این منطقه در قلب یک کویر قرار دارد، منحصر به فرد است.
بهترین راه دسترسی به کویر حلوان و تپه های ماسه ای از طبس است. مساحت این کویر پوشیده از ماسه است و در قسمت های شرقی و شمالی در حاشیه شوره زار، کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک خور قرار دارد.
نتیجه گیری
اگر اهل طبیعت گردی هستید، باید سعی کنید حداقل یکی از بیابان های ایران را ببینید. بیابان ها یکی از جذاب ترین زیستگاه های طبیعی جهان هستند.
در بیابان های ایران، می توانید انواع حیوانات خال دار، از جمله حشرات و حیوانات وحشی را با تنوع فراوان و دیدنی در بیابان تماشا کنید.
بی نظیر بودن کویرهای ایران و گستردگی آن نفس شما را بند می آورد. دو کویر معروف ایران که به بزرگترین کویر های ایران نیز شناخته می شوند کویر لوت و دشت کویر هستند.
این دو کویر به دلیل وسعتی که دارند، یک سوم از سطح خاکی کشور ایران را در بر گرفته اند. طبق پژوهش ها و تحقیقات مشخص شده است، که دو کویر لوت و دشت کویر دارای ویژگی ها و خصوصیت های مشابهی هستند. سطح ماسه در آنجا در دمای 70 درجه سانتی گراد اندازه گیری شده است و یکی از خشک ترین و گرم ترین مکان های جهان هستند.
دشت لوت یا کویر لوت در شرق ایران واقع شده است. دشت لوت اولین مورد طبیعی ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. دشت کویر نیز که به کویر نمک نیز معروف است. این کویر در وسط فلات ایران قرار دارد، و جزو بزرگترین کویر ایران است.
ایران علاوه بر دو کویر لوت و دشت کویر دارای پرطرفدارترین و پر بازدید ترین کویرهای جهان است، از جمله ی این کویرها می توان به کویر مرنجاب، کویر مصر، کویر شهداد، کویر ورزنه، کویر حلوان اشاره کرد.
سوالات متداول درباره ی بزرگترین کویر ایران
پر بازدیدترین کویر های ایران کدامند ؟
از پر بازدید ترین کویرهای ایران می توان به کویر مرنجاب، کویر مصر، کویر شهداد، کویر ورزنه، کویر حلوان اشاره کرد.
چرا کویر لوت و دشت کویر جزو بزرگترین کویرهای ایران هستند ؟
این دو کویر به دلیل وسعتی که دارند، یک سوم از سطح خاکی کشور ایران را در بر گرفته اند و از کوه های البرز تا بلوچستان را شامل می شود.