آرامگاه حکیم فردوسی مشهد

مشهد مهمترین شهر زیارتی ایران است. علاوه بر این جاذبه های گردشگری جذابی در این شهر است. یکی از معروفترین جاذبه های مشهد آرامگاه حکیم فردوسی است.

معرفی آرامگاه فردوسی

مجموعه آرامگاه فردوسی شامل مقبره یادبود فردوسی، موزه، باغ آرامگاه، ساختمان اداری، کتابخانه، آرامگاه مهدی اخوان ثالث و آرامگاه محمد رضا شجریان است. ساختمان آرامگاه فردوسی از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

بخش پلکانی، تالار مربعی و مقبره اصلی.

کل آرامگاه روی یک سطح پله ای از سنگ مرمر قرار دارد. ایده کار کاملا شبیه مقبره کوروش اجرا شده و باعث جلوه بیشتر و زیبایی معماری آرامگاه شده است.بخش میانی با ارتفاع 5 متر، سنگ قبر این شاعر را در خود جای داده است. تالار مربع شکل از جنس مرمر است و داخل آن با کاشی تزیین شده و چهار ستون بلند با دو سر ستون بزرگ در چهار گوشه این تالار وجود دارد.

در یک ضلع از آرامگاه، تندیس این شاعر پر آوازه  کار استاد ابوالحسن صدیقی قرار دارد.

نمایی از آرامگاه فردوسی

معماری آرامگاه فردوسی

مساحت بنای آرامگاه 900 متر است. در مصالح بنا از بتن، کاشی و سنگ استفاده شده است. سنگهای به کار رفته در آرامگاه از توس تهیه شده است. با توجه به جایگاه ملی فردوسی نمای بیرونی آرامگاه با الگو از ستونها و سرستونهای هخامنشی طراحی شده است. روی دیوارها اشعار فردوسی توسط عمادالکتاب خوشنویس معروف درج شده است تا بیشتر حال و هوای محیطی آرامگاه به دنیای شاعر نزدیک شود. فضای داخلی آرامگاه نیز به صورت تالاری ستوندار برگرفته از معماری اشکانی ساخته شده است. این تالار دارای ۲۰ ستون مرمری در پائین و ۸ ستون در بخش فوقانی است. یکی از تزیینات تاثیرگذار مقبره، تصاویری از شاهنامه اثر فریدون صدیقی است که به شدت در فضاسازی نقش دارد. سقف داخل آرامگاه نیز با کاشی‌کاری معرق تزیین شده است.

ماجرای ساخت آرامگاه فردوسی

انجمن آثار ملی ایران با هدف حفظ آثار قدیمی ایران تشکیل شد. این انجمن در دوره اول فعالیت خود یک کار بزرگ را عملی کرد. ساخت آرامگاه فردوسی در سال 1303 شروع شد و در سال 1313همزمان با برگزاری جشن هزاره فردوسی، افتتاح گردید. ایده ساخت آرامگاه را اولین بار ملک الشعرا بهار مطرح کرد. تیمورتاش که قبل از وزارت، نماینده مردم نیشابور در مجلس بود برای ساخت آرامگاه  درخواست بودجه کرد. مجلس سال 1303 بودجه درخواستی را پذیرفت.

برای نخستین بار در ایران مسابقه معماری برای ساخت آرامگاه فردوسی برگزار شد. معماران معروف داخلی و خارجی چون آندره گدار، نیکلای مارکوف، ارنست هرتسفلد و کریم طاهرزاده بهزاد با هم به رقابت پرداختند. به خاطر اینکه گدار و بهزاد داوری مسابقه را هم برعهده داشتند، طرح بقیه رد شد.

اولین ساختمان آرامگاه فردوسی

با وجود اینکه بهزاد طرحی با الهام از سبک ساختمان‌های هخامنشی با سرستون‌های بلند و در سه طبقه وسط باغی بزرگ بود ولی طرح او اجرا نشد.  به آندره گدار فرانسوی پیشنهاد شد که طرح نهایی خود را ارائه کند. تیمورتاش اصرار داشت سقف آرامگاه هرمی باشد. پس طرح گدار را تغییر داد و آرامگاه با سقفی هرمی ساخته‌ شد. بعد از رفتن تیمورتاش، انجمن آثار ملی دوباره با دعوت از طاهرزاده بهزاد طرحی دیگری پیاده کرد. این بار با تغییراتی در طرح گدار، سقفی پلکانی جایگزین سقف هرمی شد. سال 1312 نقشه نهایی با اقتباس از آرامگاه کوروش تایید شد. این نقشه جدید با نظارت و سرپرستی حسین لرزاده از معماران سنتی مشهور ایران یک ساله ساخته شد.

به دلیل اینکه در طراحی بنا محاسبات فنی کامل انجام نشده بود، ساختمان دچار نشست شد. پس در سال 43 با آسیب دیدن سقف آرامگاه انجمن اثار ملی از هوشنگ سیحون معمار مقبره خیام خواست بنا را بازسازی کند. سیحون تغییراتی بر مبنای آرامگاه کوروش روی بنا انجام داد و باغ و موزه نیز به مجموعه اضافه شد.

آرامگاه فردوسی بعد از تغییرات سیحون

موزه فردوسی

موزه فردوسی به‌عنوان یکی از زیباترین جاهای دیدنی مشهد دارای آثار یافته شده از کاوشهای دشت توس مانند سفال ها، سکه های قبل و بعد از اسلام است. در بخش دیگری از موزه آثار رزم و جنگ قدیمی از سپر و نیزه متناسب با حال و هوای اشعار شاهنامه به نمایش گذاشته شده است. بخشی هم به آثار اهدا شده به موزه مانند تابلوهای نقاشی، انواع فرش و قالیچه اختصاص یافته است. با خرید بلیط ارزان هواپیما می توانید سفری مقرون به صرفه داشته باشید.

داخل آرامگاه فردوسی

وقتی داخل تالار آرامگاه می شوید نقش برجسته های زیبایی از سنگ خواهید دید. دو دیوار تالار شامل نقوش اساطیری از شاهنامه است. نقش هایی مانند زال در پناه سیمرغ، نبرد زال با شیر، به کمند گرفتن رخش توسط رستم ، نبرد رستم با اژدها، نبرد رستم با دیو سفید، رفتن رستم به نبرد شاه مازندران، نبرد رستم با يکی از پیل تنان مازندران، آوردن تیر دوشاخ از جنگل و جنگ رستم با اسفندیار و پیروزی رستم که هر کدام دارای توضیحاتی مختصر برای بازدیدکنندگان است.

مقبره فردوسی داخل آرامگاه

آرامگاه فردوسی کجاست؟

آرامگاه فردوسی به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال مشهد و نزدیک روستای پاز زادگاه این شاعر قرار دارد. شما می توانید با تهیه بلیط هواپیما مشهد سفری آسوده به دیار فردوسی داشته باشید.

ساعت بازدید آرامگاه فردوسی

آرامگاه فردوسی در نیمه اول سال از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر و در نیمه دوم سال از ساعت ۹ صبح تا ۴ عصر برای عموم بازدیدکنندگان باز است.