منشورهای بازالتی ماکو

منشورهای بازالتی بلند در ماکو، شمال غرب ایران در امتداد مرزهای ترکیه، از بهترین نوع خود در جهان هستند. منشورها محصول سرد شدن آهسته گدازه‌های آتشفشانی مذاب هستند. در این مطلب ما قصد داریم تا شما را با منشورهای معروف بازالتی باکو آشنا کنیم و بخشی از مناطق دیدنی این منطقه را که درباره منشور بازالتی است ارائه دهیم. 

معرفی منشورهای بازالتی ماکو

فوران آتشفشانی که بسیار نادر هستند و در ایران نیز منحصر به فرد هستند، در نتیجه یخ زدن گدازه‌های سریع از آتشفشان آرارات پدید آمده است. به دلیل هوای سرد گدازه‌های روان از آرارات به سرعت منجمد شده و جریانهای زیبایی ایجاد کردند. آنها را می‌توان در مناطق مختلف بورالان در منطقه آزاد ماکو یافت که بسیار دیدنی و جذاب هستند.
گفته می‌شود که این ستون‌های طبیعی صاف از فوران گدازه بازالت در کف یک آبگیر سرد ایجاد شده است. سرد شدن سریع و مداوم آن باعث جمع شدن حجم گدازه و قطعه قطعه شدن آن به قسمتهای مختلف شده است.

منشورهای بازالتی

ستون‌های پایه منشور بازالتی ماکو

ستون‌های منشوری بازالتی ماکو یکی از نادرترین ها در جهان است که از انجماد گدازه‌های آتشفشانی در دوره سوم زمین شناسی ناشی می‌شود.
 انقباض ناشی از یخ زدن گدازه و فاصله زاویه‌ای ۱۲۰ درجه تحت تأثیر یکدیگر قرار می‌گیرد. در نتیجه این نیروها، توده آذرینی در جهت مخالف به شش ضلعی تبدیل می‌شود. معمولاً ردیف منشورهای پایینی منظم ‌تر از صفحات بالایی هستند.
هنگامی که گدازه بازالت از دهانه آتشفشان خارج می‌شود، شروع به سرد شدن می‌کند. در حین سرد شدن و تبدیل به یک لایه سنگ بازالت با ضخامت می شود. 
سنگ در قالب ستون‌هایی با سطح مقطع ۳، ۵، ۶ یا ۷ تشکیل می شود. دلیل شکل گیری چنین ظاهری تا حدودی پیچیده است. ظاهر شکل اولیه آنها به زمانی برمی گردد که گدازه بازالت خنک می‌شود. با سرد شدن و یخ زدن بیشتر گدازه، به دلیل انقباض بیشتر، این ستون ها شکل میگیرند. 

بازالت چیست؟

بازالت یک سنگ آذرین تیره رنگ و دانه ریزاست که اغلب به صورت گدازه مذاب از شکافهای آتشفشانی بیرون زده می‌شود. محتوای سیلیس آن به این معنی است که می‌تواند به راحتی جریان یابد، اغلب در طول سالها ایجاد می‌شود و فلات‌های بزرگی را تشکیل می‌دهد. 
با سرد شدن گدازه بازالت، این گدازه منقبض و سفت می‌شود. شبکه گسترده‌‌ای از ترک‌ها اغلب در بازالت ایجاد می‌شود، که ممکن است تا عمق بسیاری گسترش یابد. 
این ترکها بعد از سفت شدن مانند ستونهایی باقی می ماند که تقریباً شش ضلعی شکل هستند. از جمله مشهورترین نمونه‌های ستون های سنگ بازالت در جهان را می‌توان به Giant Causeway ایرلند شمالی Fingal Cave-  اسکاتلند و Devil's Postpile کالیفرنیا، اشاره کرد.

سنگ بازالت

دیوار راکی ماکو

این دیوار سنگی عظیم که حدود ۷ کیلومتر و طول  آن ۱۵۰ تا ۶۰۰ متر ارتفاع دارد، ماکو را در ضلع شمالی احاطه کرده و منظره‌‌ای شگفت انگیز ایجاد کرده است. دیوار صخره‌‌ای ماکو بزرگترین منحنی صخره را با شیب منفی ۴۰ درجه به تنهایی قرار می‌دهد و مانند یک چتر در بالای شهر دیده می‌شود. 
این دیوار بهترین مکان برای صخره نوردی است و همیشه صخره نوردان را به چالش کشیده است. منطقه آزاد ماکو با داشتن کوه‌های بلند و صخره‌های سنگی عظیم، مکانی بسیار مناسب برای کوهنوردی و صخره نوردی است.

ژئوتوریسم در ایران

گنبدهای نمکی در کویر بزرگ، منشورهای بازالت ماکو واطراف کرمان و دماوند، آتشفشان‌های گلی در دامنه مکران، سنگ‌های فرسوده به شکل مشت یک انسانی ارومیه و آثار دیدنی فرسایش بادی در صحرای لوت نمونه‌هایی از جاذبه‌های مختلف زمین شناسی در ایران هستند. برای خرید بلیط هواپیما ارومیه از طریق سایت تریپ با ما در ارتباط باشید.
ما همچنین می‌توانیم بلندترین و داغ‌ ترین اهرام ماسه‌ ای جهان را در صحرای لوت و بزرگترین رانش زمین در سیمره استان ایلام را به عنوان نمونه‌ای از جاذبه‌های جذاب ژئوتوریسم در ایران ذکر کنیم. علاوه بر جاذبه‌های زمین شناسی، ایران دارای تعدادی جاذبه طبیعی، فرهنگی، هنری و تاریخی مربوط به توسعه اقتصادی می باشد.
ایران، کشوری با تاریخ کهن و تنوع محیط زمین شناسی، پتانسیل بالایی برای زمینگردی دارد. اولین ژئوپارک ثبت شده در خاورمیانه توسط یونسکو، ژئوپارک جزیره قشم است که در ۲۰۰ کیلومتر مربع جنگل حرا بزرگترین جنگل دریایی جهان است. 
از دیگر شگفتی‌های زمین شناسی می‌توان به گنبد نمکی یا غارهای طبیعی نمکی، چشمه‌های آب معدنی، فلات بام قشم، دره مجسمه‌ها و منطقه باستانی کوشتر کلات نیزاشاره کرد. 

ژئوتوریسم در ایران

منشورهای بازالتی دماوند

آتشفشان دماوند در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان اولین دارایی طبیعی ایران در فهرست میراث ملی ثبت شد. 
داده های این تحقیق شامل زمین شناسی، شبکه، شیب، ناهمواری و شکل زمین است که مربوط به تکامل چشم انداز فیزیکی منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. 
در این مطالعه، از شاخص کمی برای تجزیه و تحلیل نتایج استفاده شده است و نتایج در مقایسه با نقشه و کنترل میدانی مورد تایید قرار گرفته است. ایران کشوری است  که دارای دهانه‌های آتشفشانی چندین مخروط و همچنین دهانه‌های طبیعی جالب است.
تنوع موجود در آتشفشان دماوند و اطراف آن یکی از مهمترین ثروتهای این منطقه است. چگالی شکل های زمین شناسی درعلم ژئومورفولوژی در این مناطق به حداکثر می رسد و مجموعه ای منحصر به فرد را ارائه می دهد. 

دره بازالت ماکو

دره بازالتیک در ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر ماکو و در مسیر روستای آواجیق واقع شده است. این دره به دره مارها نیز معروف است و در فاصله ۳ کیلومتری روستای باداولی در شهر ماکو و موازی با جاده آواجیگ قرار دارد. 
طول دره حدود ۳ کیلومتر است و از شرق تا انتهای غربی دره منتهی به مزارع روستای باداولی است. رودخانه زنگمار در دره کوه‌های آرارات در ترکیه سرچشمه می‌گیرد. ورودی دره در کنار جاده واقع شده است و برای ورود به آن باید از شیب دره‌ای به پایین بروید. 
در وسط این دره، چشمه آبی از دیوارهای بازالتی خارج می‌شود. این چشمه به چشمه خاتون یا خاتون بلاغی معروف است. در مرحله بعد، دره به جایی به اسم نعل اسب منتهی می‌شود که دارای زیباترین مناظر است. 

قلعه ماکو

قلعه ماکو در ۳۶ کیلومتری شرق شهر ماکو در استان آذربایجان غربی قرار دارد. این قلعه در زمین مسطحی ساخته شده از مواد سرد شده گدازه های آتشفشان ساخته شده است. 
دیوارهای برجسته قلعه زیبایی بیشتری به آن بخشیده است این قلعه در قرنهای ۷ و ۸ قبل از میلاد کاخ یکی از پادشاهان بوده است. 

با تشکیل دولت صفوی و آغاز جنگهای عثمانی و ایران در شمال غرب ایران، منطقه ماکو به یکی از دروازه‌های بین سرزمینهای ایرانی و شرق آناتولی تبدیل شد. مالکیت قلعه بارها بین صفویه و عثمانی تغییر کرد.
مطالعات  نشان می دهد قلعه ماکو به دلیل ثبات و موقعیت آن در گذرگاه مرزی ایران و آناتولی، در سیاست نظامی صفویان و عثمانی‌ها از جایگاه مهمی برخوردار بوده است و این موضوع علت اختلافات دو قدرت بر سر این قلعه بوده است.
درنتیجه عثمانی ها و صفویان سعی کردند با استقرار قبایل خود در قلعه ماکو، نفوذ خود را در امتداد مرز تقویت کنند. شاه عباس اول با شکست قبیله‌های وابسته به عثمانی در شمال غرب ایران،  توانست تسخیر قلعه ماکو و اسکان قبیله بیات در این قلعه، برتری نظامی خود را بر عثمانی نشان دهد. 

قلعه ماکو

رودخانه زنگمار، ماکو

رودخانه زنگمار از مرزهای ترکیه و ایران سرچشمه می‌گیرد که از شهر ماکو می‌گذرد و سپس به رودخانه ارس در شهر پلدشت می‌رود. برای خرید بلیط هواپیما چارتر ترکیه می توانید از طریق لینک با ما در ارتباط باشید.
این رودخانه از ترکیب کلمه زنگ به معنی سیاه و مار است و دلیل آن سنگهای بازالت سیاه است که باعث می‌شود رودخانه شبیه یک مار سیاه به نظر برسد که از دره‌های عمیق منطقه بسیار عبور می‌کند.
پیچ و خم های رودخانه زنگمار یکی از مهمترین عوامل موثر بر آب و هوای منطقه ماکو است. این رودخانه از کوههای جنوبی روستای بیجک سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از مسیری طولانی از دره‌های عمیق و زیبا بین کوههای قره دق، از شمال عبور کرده و به قره سوق نزدیک روستای قلعه جوق و به سمت ماکو می‌پیوندد. 

آتشفشانهای خاموش آرارات 

کوه آرارات در قسمت شمال شرقی ترکیه و در مرز بین ایران و نخجوان و ارمنستان واقع شده است. این کوه دارای دو قله آتشفشانی است، آرارات بزرگ با ارتفاع ۵۱۳۷ متر و آرارات کوچک دیگر با ارتفاع ۳۸۹۶ متراست. 
این کوه تا ژانویه ۱۹۳۲ بخشی از سرزمینهای ایران بود در ۲۳ ژانویه ۱۹۳۲، اولین معاهده مرزی قطعی بین ترکیه و ایران در تهران امضا شد.
طبق این پیمان، این کوه به عنوان بخشی از سرزمین ترکیه شناخته شده است و دولت ترکیه نیز بخشی از مناطق مورد ادعا را کنار گذاشته است در معاهده سعدآباد، حاکمیت ترکیه دوباره بر این کوه به رسمیت شناخته شد.

قله‌های آرارات از رودخانه‌های دجله و ارس سرچشمه می‌گیرند که توسط دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه احاطه شده اند. مجاورت آتشفشان آرارات با مرز ایران و به ویژه شهر ماکو باعث شده است که مناظر زیبایی در این منطقه جلوه و زیبایی این قله‌های آتشفشانی را ایجاد کند.
 از زمان ظهور بازالتهای مختلف در اطراف ماکو، به دلیل خروج گدازه‌های آتشفشانی قله آرارات و حرکت آن به مناطق پایین ماکو، جلوه‌ها و شکوه در شکل گیری این قطب گردشگری منطقه نقش اساسی دارد.

سوالات متداول درباره ی منشورهای بازالتی

منظور از سنگ بازالت چه نوع سنگی است؟
سنگی با منشاء آذرین، متشکل از اوژیت و فلدسپات تریکلینیک، با دانه های آهن مغناطیسی، و همچنین ذرات سبز که اغلب پخش می شوند. معمولاً به رنگ مشکی مایل به سبز یا سایه قهوه ای مات و یا سیاه است. اغلب دارای ساختار منشوری مانند می باشند این سنگ بسیار سخت و سنگین است.
منظور از منشور چیست؟
منشور نوعی شکل سه بعدی با اضلاع مسطح است. دارای دو انتهای یک شکل و یک اندازه است است و همچنین دارای سطح مقطع یکسان در تمام طول شکل از ابتدا تا انتها است. این بدان معناست که اگر آن را برش دهید، همان شکل دو بعدی را در هر دو طرف مشاهده خواهید کرد.
گدازه های بازالت در کدام آتشفشان ها وجود دارد؟
اکثر آتشفشانهای فعال از جریانهای گدازه بازالت تشکیل شده اند. Mauna Kea و Mauna Loa آتشفشان هایی دارای گدازه بازالت هستند. آنها بزرگترین آتشفشانهای فعال جهان هستند که بیش از 9 کیلومتر از سطح دریا در اطراف جزیره هاوایی بلند شده اند.
بزرگترین آتشفشان کدام است؟
ماونا لوا (Mauna Loa)  در جزیره هاوایی بزرگترین آتشفشان جهان است.
کوچکترین آتشفشان جهان کدام است؟
Cuexcomate به عنوان کوچکترین آتشفشان جهان شناخته می شود و تنها 15 دقیقه با مرکز شهر پوئبلا در مرکز مکزیک فاصله دارد.