عجیب ترین میراث جهانی یونسکو در ایران

پرسپولیس شیراز

1. پرسپولیس

یکی از شهرهایی که گردشگران علاقه زیادی به بازدید دارند، شیراز است. نه تنها به دلیل خونگرم بودن مردم و آب و هوای دلچسب بلکه به دلیل مکان های تاریخی متنوعی که به بازدید کنندگان ارائه می دهد. یکی از آنها تخت جمشید است که در 60 کیلومتری شمال شرقی شیراز در استان فارس قرار دارد.
تقریباً در حدود 2500 سال پیش، این مکان باورنکردنی توسط بشر ساخته شد، آنها از هیچ سیمان یا گلی برای اتصال ستون های سنگی غول پیکر استفاده نکردند. 
تخت جمشید دارای سی و شش ستون سنگی است که هر کدام بیش از 19 متر ارتفاع دارند با پایه مربع، و سرستون مرکب، سقف تالار را نگه می دارند. 
دیوارهای خشتی تالار با ضخامت بیش از 5 متر و ارتفاع بیش از 20 متر، توسط چهار برج گوشه ای و با فرورفتگی های عمیق حداقل در سه طرف احاطه شده اند که همگی در نوع خود بی نظیر هستند این شهر شاهنشاهی زمانی پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشیان بوده است.

2. چغازنبیل

در تمدن و فرهنگ باستانی آسیا، زیگورات ها معابد مقدسی بودند زیگورات از خشت، آجر گلی یا آجر پخته که شکل هرمی دارد ساخته می شود. 
چغازنبیل بزرگترین زیگورات خارج از بین النهرین و یکی از بهترین انواع بناهای هرمی پلکانی است. در نزدیکی شهر باستانی شوش در استان خوزستان ایران قرار دارد. 
ویرانه های چغازنبیل تنها گواه پیشرفت معماری دوره ایلامی است اندازه ‌گیری‌ ها نشان می ‌دهد که عرض زیگورات در هر ضلع 105متر و ارتفاع حدود 53 متر، در پنج سطح و با معبدی هرمی شکل است از نظر مواد طراحی و ماهیت آن معتبر است.

میدان نقش جهان اصفهان

3. میدان نقش جهان یا میدان امام اصفهان (۱۳۵۸)

اصفهان شهری در بخش مرکزی ایران است و به معماری و صنایع دستی ایرانی معروف است اصفهان را به دلیل میراث فرهنگی غنی و هنرها، صنایع دستی و بناهای تاریخی متنوع، نصف جهان نیز می نامند. 
یکی از محبوب ترین مکان های اصفهان میدان امام است که به میدان نقش جهان نیز معروف است و در مرکز شهر اصفهان قرار دارد. عرض آن 160 متر و طول آن 560 متر است میدان نقش جهان پس از میدان تیان ‌آن ‌من پکن، دومین میدان تاریخی بزرگ جهان است.
این مربع شامل 4 عنصر اساسی زندگی است در ضلع غربی میدان، کاخ عالی قاپو را می بینید که نمایانگر مسائل سیاسی و حکومتی است و روبروی آن مسجد شیخ لطف الله قرار دارد که نشان دهنده علم آموزی در زندگی است در ضلع جنوبی میدان، مسجد امام که به مسجد شاه، مسجد سلطنتی یا مسجد جدید عباسی نیز معروف است) قرار دارد. یکی از شاهکارهای مهم معماری ایرانی در دوران اسلامی به شمار می رود. 
این مکان نشان دهنده دین در زندگی است آخرین عنصرتجارت است که توسط بازار قیصریه به نمایش درآمده است. مغازه های زیادی برای خرید صنایع دستی مختلف وجود دارد در حین قدم زدن در اطراف میدان می توانید زندگی پر جنب و جوش و انرژی میدان را احساس کنید.

4. تخت سلیمان ایران (1382)

محوطه باستانی تخت سلیمان در شمال غربی ایران و در دره ای واقع در منطقه کوهستانی آتشفشانی قرار دارد این مکان به آتشکده آذر گشنسپ نیز معروف است.
این مکان شامل پناهگاه اصلی زرتشتیان است که بخشی از آن در دوره ایلخانی بازسازی شده است و همچنین یک معبد مربوط به دوره ساسانی که به آناهیتا اختصاص یافته است.
 این مکان دارای اهمیت نمادین مهمی است همچنین یکی از قدیمی ترین معابد زرتشتیان در جهان است طراحی آتشکده، کاخ و طرح کلی به شدت بر توسعه معماری اسلامی تأثیر گذاشته است. این مکان در اواخر دوران ساسانیان ویران شد اما در قرن سیزدهم احیا و بازسازی شد.

5. ارگ بم، ایران  (1383)

ارگ بم شهری باستانی و تاریخی است که در شهرستان بم از توابع استان کرمان در جنوب شرقی ایران واقع شده است، این بنا به عنوان بزرگترین ساختمان واحد خشتی در جهان در نظر گرفته می شود. 
می توان آن را در دوران امپراتوری هخامنشی یا حتی فراتر از آن دوره تصور کرد. اساساً برای اهداف نظامی در مجاورت جاده ابریشم ساخته شده است. 
شهر بم نمونه برجسته ای از سکونتگاه ها و ارگ های مستحکم در منطقه آسیای مرکزی است اگر به تاریخ و به ویژه فرهنگ و معماری ایران علاقه دارید، ارگ بم مکان مناسبی خواهد بود.

پاسارگاد شیراز

6. پاسارگاد شیراز(1383)

یکی از پایتخت‌ های سلسله هخامنشی که ۵۵۹ سال پیش از میلاد در زمان کوروش دوم تأسیس شد و به دلیل مرگ او در جریان نبرد (۵۳۰ پیش از میلاد) ناتمام ماند. 
یکی از قدیمی ترین اقامتگاه های هخامنشیان است، سلسله هخامنشی یکی از اولین امپراتوری هایی بود که به همه ادیان و اصالت ها و سنت ها احترام می گذاشت این عناصر را به راحتی می توانید از روی کتیبه ها و معماری ها پیدا کنید.
مهمترین بنای تاریخی پاسارگاد آرامگاه کوروش است که از سنگ و خشت ساخته شده است در نزدیکی شهر شیراز در ایران قرار دارد. 
اگرچه هیچ سند و مدرک محکمی وجود ندارد که ثابت کند مقبره متعلق به کوروش است، اما توسط مورخان یونانی گفته می شود که اسکندر معتقد بوده است، در زمان هخامنشیان اطراف آن توسط باغ‌ها احاطه و محافظت می ‌شد، اما پس از آن توسط ارتش اسکندر مقدونی غارت شد.

7. سلطانیه (1384)

سلطانیه مرکز شهرستان ابهر در استان زنجان در شمال غربی ایران است، زمانی پایتخت باستانی سلسله ایلخانی بوده است. مقبره اولجایتو اولین گنبد دو پوسته جهان و همچنین قدیمی ‌ترین گنبد در نوع خود است بین پوسته داخلی و پوسته بیرونی 60 سانتی‌ متر فضای خالی وجود دارد. 
در دوران هنر اسلامی، به دلیل آجرکاری، کاشی‌ های لعاب ‌دار، معماری و خیمه ‌کاری ارزش جهانی برجسته ‌ای داشت که در اینجا می ‌توانید مشاهده کنید گنبد آبی فیروزه ای از مرکز شهر دیده می شود.
در حالی که تزئینات بیرونی مقبره دچار افت شدید شده است، تزئینات داخلی تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است از نظر شکل، طرح، مواد و ماده نیز معتبر است این بنا بزرگترین گنبد آجری جهان است. برای خرید بلیط هواپیما خارجی می توانید از طریق لینک با ما در ارتباط باشید.

سی و سه پل اصفهان

8. بیستون ایران ( 1385)

کتیبه بیستون کتیبه ای قابل توجه و باستانی است که بر روی صخره ای آهکی در منطقه بیستون در شهرستان هرسین استان کرمانشاه در غرب ایران حک شده است.
این اثر توسط داریوش یکم ساخته شده است تا داستان نبردهای او با فرماندارانی را روایت کند که تلاش کردند امپراتوری کوروش را از هم پاشیده و تحت کنترل خود درآورند.
 کتیبه چند زبانه است به سه زبان نوشته شده است. این تنها مدرک هخامنشی است که نشان می ‌دهد داریوش اول (پادشاه ایران در سال‌های 522–486 قبل از میلاد) امپراتوری را دوباره تأسیس کرد، این مکان مربوط به ادبیات و فرهنگ ایرانیان، اسطوره افسانه ای فرهاد و شیرین است.

راهبان ارمنی در ایران

9. گروه های رهبانی ارمنی ایران (1388)

مجموعه‌ های رهبانی ارامنه ایران متشکل از سه کلیسای ارمنی (صومعه سنت تادئوس، صومعه سنت استپانوس و کلیسای دزورزور) است که بین قرن‌ های هفتم تا چهاردهم هجری قمری در آذربایجان غربی و استان آذربایجان شرقی در ایران تأسیس شده‌ اند. 
این کلیساها در مجموع 129 هکتار را اشغال کردند، آنها دستخوش نوسازی های زیادی شده اند و در برابر منشاء انسانی و بلایای طبیعی جان سالم به در برده اند آنها ارزش جهانی برجسته سنت های معماری و تزئینی ارمنستان را نشان می دهند، علاوه بر این، هنوز هم زیارتگاه ارامنه است.

10. سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر

سیستم هیدرولیک تاریخی شوشتر که در استان خوزستان ایران قرار دارد، به عنوان شاهکاری از نبوغ خلاق ثبت شده است و به داریوش بزرگ در قرن پنجم قبل از میلاد برمی گردد. 
سیستم شوشتر یک سیستم هیدرولیک همگن است که در سطح جهانی طراحی شده و در قرن سوم پس از میلاد تکمیل شده است.
این شامل ایجاد دو کانال اصلی انحرافی بر روی رودخانه کارون بود که یکی از آن ها به نام گرگرکنال است که همچنان از طریق یک سری تونل که آب آسیاب ها را تامین می کند، آب شهر شوشتر را تامین می کند.

11. مجموعه بازار تاریخی تبریز (1389)

تبریز یکی از مهمترین مقاصد گردشگران است که در شمال غربی ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است، قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و پایتختی سلسله صفویه، تبریز را به یکی از شهرهای تاریخی با آثار و مکان های قابل توجه تبدیل کرد.
مجموعه بازار تاریخی تبریز یکی از آن مکان‌ هایی است که دارای مشاغل، فروشگاه‌ ها ی مختلف است. این بازار یکی از بزرگترین و مهم ترین بازارهای مسقف جهان است.
 این بنای عظیم از چندین بازار فرعی مانند بازار امیر (معروف به طلا و جواهر فروشی)، مظفریه (بازار فرش)، بازار کفش و انواع دیگر برای کالاهای مختلف تشکیل شده است.
این بازار با دارا بودن نزدیک به 5500 فروشگاه و قرفه، 40 شغل مختلف، 12 مدرسه، 5 حمام عمومی و با اشغال یک کیلومتر مربع، مرکز اصلی و حیاتی تجارت و مبادلات ایرانیان به ویژه مردم تبریز به شمار می رود.
این بازار حتی توسط ابن بطوطه، جهانگرد و محقق مسلمان مراکشی و مارکوپولو، جهانگرد ونیزی، ذکر شده است، او هنگام سفر بر روی ابریشم از آن عبور کرده است.

باغ ایرانی

12. باغ ایرانی (1390)

باغ ایرانی مجموعه‌ای از نه باغ است که گیاهانش از مناطق مختلف ایران انتخاب شده ‌اند که نمایانگر اشکال متنوعی است که این نوع باغ طراحی شده در طول قرن ‌ها و در شرایط اقلیمی مختلف به خود گرفته است.
باغ ‌های ایرانی ممکن است از 4 هزار سال قبل از میلاد به وجود آمده باشند، اما واضح است که سنت ایرانی از سلسله هخامنشیان در حدود قرن ششم قبل از میلاد آغاز شد.
عناصر طبیعی با اجزای ساخته دست بشر در باغ ایرانی ترکیب شده و دستاورد هنری منحصر به فردی را به وجود می آورد که منعکس کننده آرمان های هنری، مفاهیم فلسفی، نمادین و مذهبی است باغ ایرانی مفهوم عدن یا بهشت روی زمین را آشکار می کند.

13. شهر تاریخی یزد (1396)

یزد که به عنوان یک شهر تاریخی به حساب می آید، دارای بناهای خاص و نشانه های معماری فراوانی است که تجربه فوق العاده ای را به بازدید کنندگان می دهد. 
مسجد جامع یزد، مجموعه امیر چخماق، باغ دولت آباد و آتشکده زرتشتیان از زیبایی های این شهر خشتی است، یزد به عنوان پایتخت کویرنیز شناخته می شود. علاوه بر این، استفاده از آجر خام و گل در ساختمان‌ های آن، نمای منحصربه ‌فردی از سازه‌ هایی به آن می ‌دهد که همه مایل به سفر به آنجا هستند. 
یزد از سال 2017 توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی شناخته شده است، ساکنان یزد به مهمان نوازی و سخاوت شهرت دارند. آنها به این شکل رفتار می کنند که شما عضوی از خانواده آنها هستید و این احساس واقعا خوبی برای شما به ارمغان می آورد. 

14. گنبد قابوس (1391)

گنبدکاووس بلند ترین برج خشتی جهان است و به عنوان بهترین اثر تاریخ مهندسی بشر شناخته می شود. این برج در بالای دامنه ها قرار دارد که 15 متر از زمین بلندتر هستند.
 ارتفاع آن ۷۲ متر است و در شمال ایران، استان گلستان واقع شده است. نام شهر گنبدکاووس نیز از این اثر باستانی گرفته شده است، این برج تنها شواهد باقی مانده از اردن، مرکز سابق هنر و علم است که در زمان حمله مغول ها ویران شد و توسعه ریاضیات و علوم در جهان اسلام را نشان می دهد.

مسجد جامع اصفهان

15. مسجد جامع اصفهان (1391)

مسجد جامع اصفهان یکی از بناهای تاریخی اصفهان است که در سال 777 ساخته شده است و دنباله ای از ساخت و سازهای معماری را در 12 قرن به تصویر می کشد که بیشتر آن دوره عباسیان، آل بویه، عصر ایلخانی، مظفری، تیموری و صفویه است.
 این مسجد در مدت زمان طولانی دستخوش تغییرات چشمگیری شده است، نتیجه بسیاری از ساخت و سازها، تخریب ها، بازسازی ها و نوسازی هاست ابتدا با خشت ساخته شد و سپس با آجر بازسازی شد این مسجد یکی از قدیمی ترین مساجد ایران است که به سبک معماری چهار ایوانی ساخته شده است.

16. شهر سوخته (1393)

شهر سوخته شهری باستانی است که در جنوب ایران و در استان سیستان و بلوچستان و نزدیک جاده زاهدان - زابل واقع شده است. این شهر متعلق به سکونتگاه های شهری دوران برنز است. 
طی بررسی ها و تحقیقات باستان شناسی، حقایق حیرت انگیز و باورنکردنی فاش شده است، به عنوان مثال، اولین چشم مصنوعی در شهر سوخته پیدا شد، باستان شناسان معتقدند که متعلق به زنی 25 تا 30 ساله است، سن چشم را بین 2900 تا 2800 سال قبل از میلاد تخمین زده اند.

اولین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو

چغازنبیل اولین میراث فرهنگی ایران است که در سال 1979 در سایت های میراث جهانی یونسکو در ایران ثبت شده است. چغازنبیل در حدود 1250 سال قبل از میلاد توسط پادشاه اونتاش ناپیریشا در مجموعه ایلامی باستانی در عصر امروزی در استان خوزستان ایران ساخته شد، اساساً برای احترام به اینشوشیناک، خدای بزرگ ساخته شده است.
این مجموعه حفظ شده دارای بزرگترین زیگورات بین النهرین است. معبدی که در مرکز و در یک ساختمان مکعبی قرار دارد، مربوط به خدای سومری اینشوشیناک است، همچنین معابد ایشنکاراب و کیریشا در سمت شمال غربی زیگورات قرار دارند، زیگورات تقریباً 25 متر ارتفاع دارد.

کنوانسون میراث فرهنگی

کنوانسیون میراث جهانی

مهمترین ویژگی کنوانسیون میراث جهانی 1972 این است که مفاهیم حفاظت از طبیعت و حفاظت از اموال فرهنگی را در یک سند واحد به هم پیوند می دهد، کنوانسیون نحوه تعامل مردم با طبیعت و نیاز اساسی به حفظ تعادل بین این دو را به رسمیت می شناسد.
کنوانسیون وظایف کشورهای عضو را در شناسایی مکان‌ های بالقوه و نقش آن‌ها در حفاظت از آنها تعیین می ‌کند. با امضای کنوانسیون، هر کشور متعهد می شود که نه تنها از میراث جهانی واقع در قلمرو خود، بلکه از میراث ملی خود نیز محافظت کند. 
کشورهای عضو، تشویق می‌ شوند حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی را در برنامه ‌ریزی های منطقه‌ ای ادغام کنند، کارکنان و خدمات خود را در مکان های خود مستقر کنند، تحقیقات علمی و فنی حفاظتی را انجام دهند و اقداماتی را اتخاذ کنند.
این کنوانسیون موظف است کشورهای عضو به طور منظم در مورد وضعیت حفاظت از اموال میراث جهانی خود به کمیته میراث جهانی گزارش دهند. 
این گزارش‌ها برای کار کمیته بسیار مهم هستند، زیرا آن را قادر می‌ سازند شرایط مکان ها را ارزیابی کنند، در مورد نیازهای این مکان ها تصمیم بگیرد و مشکلات مکرر را حل کند.

شهرهای جهانی یونسکو

هدف برنامه شهرهای میراث جهانی کمک به کشورهای عضو در چالش های حفاظت و مدیریت میراث شهری آنهاست، این برنامه در طول یک فرآیند دو طرفه، با توسعه یک چارچوب نظری برای حفاظت از میراث شهری و ارائه کمک های فنی به کشورهای عضو برای اجرای رویکردها و طرح های جدید، ساختار یافته است.
کمیته میراث جهانی در بیست و نهمین جلسه خود در دوربان، آفریقای جنوبی با نگرانی از انبوه شهرهای میراث جهانی که در تطبیق حفاظت و توسعه با مشکلاتی روبرو هستند، درخواست توسعه یک ابزار جدید تنظیم استاندارد برای ارائه دستورالعمل‌ های به روز برای ادغام بهتر کرد. 
حفاظت از میراث شهری توسعه اجتماعی اقتصادی کمیته میراث جهانی این را به یونسکو واگذار کرد با توجه به این واقعیت که همه شهرهای تاریخی، نه تنها شهرهایی که در فهرست میراث جهانی ثبت شده اند، با چنین چالش هایی روبرو هستند، یونسکو قصد دارد تا گسترده ترین حمایت ممکن را از سوی جامعه بین المللی جلب کند، و بر این نقش تأکید کند. 
بیشترین آثار ثبت شده در یونسکو
مکان های میراث جهانی یونسکو در سراسر جهان وجود دارد و چیزی که ما اغلب هنگام برنامه ریزی سفرهای آینده در مورد آن تحقیق می کنیم این است که کدام کشورها بیشترین تعداد مکان های ثبت شده توسط میراث جهانی یونسکو را در جهان دارند.
ایتالیا با 58 مکان به عنوان کشوری با بیشترین میراث جهانی یونسکو تاج را در اختیار دارد. تا اوایل سال 2021، تعداد مکان هایی برابر با چین داشت هر دو دارای 55 مکان میراث جهانی یونسکو بودند اما در ایتالیا سه مکان دیگر اضافه شد.
اروپا در بین 10 کشور برتر یونسکو با 226 مکان چشمگیر در سراسر ایتالیا، آلمان، اسپانیا، فرانسه و بریتانیا تسلط دارد. در مجموع، 15 کشور با بیش از 20 مکان در یونسکو وجود دارد.

سوالات متداول در باره ی میراث فرهنگی یونسکو در ایران

آیا ایران میراث جهانی دارد ؟
ایران خانه یکی از قدیمی ترین تمدن ها، مکان های دیدنی است. وقتی صحبت از مکان های میراث جهانی یونسکو به میان می آید، 22 مکان فرهنگی ثبت شده قابل توجهی دارد. کاخ‌ ها، بازارها، عبادت‌ گاه‌ها، سیستم‌ های آبی باستانی و بقایای امپراتوری بزرگ ایران بر این فهرست غالب هستند.

ایران چند میراث جهانی یونسکو دارد؟
ایران دارای 22 اثر میراث جهانی یونسکو است که 22 مورد از آنها فرهنگی است.

کدام شهر تاریخی ترین مکان های ثبت شده در ایران را دارد؟
پرسپولیس، شیراز پایتخت باستانی امپراتوری هخامنشی در شمال شرقی شیراز واقع شده است. تخت جمشید به یونانی به پارسا معروف بوده و یکی از برجسته ‌ترین مکان ‌های فرهنگی ایران است.