روستای ایستای طالقان؛ از عجایب نزدیک به پایتخت

یکی از عجیب‌ترین روستاهای ایران در استان البرز قرار دارد که احتمالاً کمتر درباره‌اش شنیده‌اید. روستای ایستا طالقان همان جایی است که گویی زمان در آن متوقف شده و سفر کردن به آن چیزی شبیه به سفر کردن به گذشته است. جایی که از لباس‌های مردمان گرفته تا معماری خانه‌ها، روش‌های حمل‌ونقل، سبک زندگی و تجارت، کاملاً سنتی و قدیمی است. اگر شما هم کنجکاو شده‌اید که بدانید در روستای ایستا چه می‌گذرد، مردم این روستا چگونه زندگی می‌کنند و چه قوانینی در آن حاکم است، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

روستای ایستا کجاست؟

شهرستان طالقان که یکی از مناطق ییلاقی و خوش آب‌وهوای استان البرز محسوب می‌شود، محل قرارگیری یکی از عجیب‌وغریب‌ترین روستاهای ایران است که آن را «روستای ایستا» می‌نامند. البته بد نیست بدانید که این روستا در واقع به صورت رسمی هیچ اسمی ندارد! روی نقشه و در تقسیمات کشوری هم نامی از آن نمی‌بینید! اهالی منطقه طالقان روستای ایستا را به دلیل اینکه ساکنان آن ترک‌زبان و اهل تبریز هستند، ترک‌آباد نامیده‌اند. این روستا را روستای منتظران هم می‌نامند؛ چرا که اهالی آن خود را از منتظران واقعی ظهور امام زمان (عج) می‌دانند.

اما چه شد که این روستا را روستای ایستا نامیدند؟ در یک کلام اگر بخواهیم بگوییم، دلیل انتخاب این نام این است که همه چیز در این روستا در ۲۰۰ سال قبل متوقف شده است؛ گویی زمان از حرکت ایستاده و هیچ خبری از مظاهر تکنولوژی، از لوله‌کشی آب شهری گرفته تا سیستم‌های برق‌رسانی و گازرسانی و تکنولوژی‌های جدیدتر مانند تلفن همراه، دوربین، تلویزیون و... نیست. اگر به این روستا بروید، زندگی در آن به شکلی جریان دارد که گویی به یکی از روستاهای دوران قاجار رفته‌اید و همه چیز را باید به سنتی‌ترین شکل ممکن تجربه کنید.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید حتی درباره جمعیت روستای ایستا در طالقان هم اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ چرا که نام این مردمان در جایی ثبت نشده و ازاین‌رو، درباره تعداد ساکنین آن آمار دقیقی وجود ندارد. برخی منابع می‌گویند ایستا بسیار کم‌جمعیت بوده و حتی از لحاظ رسمی، جمعیت آن از تعداد نفرات لازم برای تشکیل یک روستا کمتر است. براین‌اساس، جمعیت روستای ایستا طالقان را در حدود ۱۰ خانوار تخمین می‌زنند. اما منابع دیگری نیز هستند که جمعیت روستای ایستا را بیش از این مقدار و بیش از ۱۰۰۰ نفر می‌دانند.

احتمالاً در ذهن شما هم این سوال ایجاد شده که چه باورها و دلایلی مردم روستای ایستا را به این سبک زندگی سوق داده و اصلاً چگونه زندگی کردن به این شیوه ممکن است؟ ادامه مطلب را بخوانید تا پاسخ سوالات خود را بیابید.

موقعیت جغرافیایی روستای ایستا روی نقشه گوگل

تاریخچه شکل گیری روستای ایستا طالقان

اگر بخواهیم ریشه اصلی سبک زندگی مردم روستای ایستا را پیدا کنیم، باید یک قرن به عقب برگردیم؛ یعنی حدود 150 قبل، زمانی که فقیه و مجتهدی به نام میرزا صادق مجتهد تبریزی زندگی می‌کرد.

میرزا صادق تبریزی از علما و فقهای مشهور دوران مشروطه بود که به شدت با مشروطیت مخالفت داشت. او معتقد بود تنها قوانینی که مسلمانان باید از آن پیروی کنند، قوانین فقهی اسلامی هستند و همه قوانین و نظام‌های حقوقی جدید به طور بنیادین با قوانین اسلامی تعارض دارند. ازاین‌رو، به شدت با مشروطه‌خواهان مخالف بود و آن را محصول دنیای مدرن می‌دانست. از همه مهم‌تر اینکه معتقد بود استفاده از ابزارهای جدید و مبتنی بر تکنولوژی همگی حاصل دنیای مدرن هستند و استفاده از آنها حرام است.

از آن دوران، پیروان این فقیه تجددستیز را «اهل توقف» می‌نامند. خاستگاه آن‌ها در اصل شهر تبریز است؛ اما پس از مرگ میرزا صادق تبریزی به واسطه مشکلات و تنش‌ها، ۱۳ خانواده پرجمعیت که هسته اولیه روستای ایستا را تشکیل می‌دهند، از تبریز به تنکابن مهاجرت کردند؛ اما در تنکابن نیز با مشکلاتی مواجه شدند. پس از آن، به دلایلی از جمله احادیثی درباره منزلت شهر طالقان، مذهبی بودن مردم این منطقه، محیط زیست سالم و طبیعی و انجام نشدن اصلاحات اراضی در طالقان (که این هم یکی از مظاهر تجدد و زندگی مدرن به شمار می‌آيد)، به این منطقه در کرج کوچ می‌کنند و روستای ایستا را شکل می‌دهند.

به همین دلیل اهالی روستای ایستا در طالقان کرج معتقدند استفاده از ابزارهای مدرن و تکنولوژی‌های جدید، شبیه‌شدن به زندگی کفار و بیگانگان را در پی دارد که در دین حرام است. از این رو هیچ ابزاری از زندگی مدرن را در سبک زندگی خود به کار نمی‌گیرند.

به همه این دلایل ورود گردشگران به این منطقه توصیه نمی‌شود؛ اما اگر به روستاگردی در اطراف پایتخت علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم از روستای برگ جهان لواسان دیدن کنید.

داخل روستای ایستا چه خبر است؟

همان‌طور که گفتیم، ساکنین روستای ایستا طالقان «اهل توقف» نامیده می‌شوند؛ کسانی که در مقطعی از زمان متوقف شده‌اند و هیچ اثری از پیشرفت‌های تکنولوژی و سبک زندگی امروزی در میانشان به چشم نمی‌خورد. اما سوال این است که این مردم چه باورهایی دارند و در عمل چگونه زندگی می‌کنند؟

باورها و قوانین حاکم بر زندگی مردم روستای ایستا

آنچه اساس سبک زندگی اهالی روستای ایستا در طالقان را شکل می‌دهد، پرهیز از زندگی مدرن امروزی به علت شبیه‌شدن به کفار است. همین مسئله باعث شده قوانین عجیبی بر زندگی آنها حاکم باشد که در ادامه به ۱۰ مورد از عجیب‌ترین و متفاوت‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• مردم روستای ایستا شناسنامه ندارند و جزئی از جمعیت کشور به شمار نمی‌آیند. به‌علاوه از هیچ‌یک از امکانات دولتی مانند آموزش و پرورش، سیستم‌ بهداشت و درمان، یارانه و... برخوردار نیستند.
• ساکنین عجیب‌ترین روستای طالقان کرج از هیچ‌گونه وسیله نقلیه امروزی استفاده نمی‌کنند. از‌این‌رو هرگز سفر نمی‌کنند و حتی با وجود اعتقادات مذهبی قوی، به زیارت امامان یا سفر حج هم نمی‌روند.
• این افراد به مراسم‌های جشن و شادی یا عزا و سوگواری اعتقادی ندارند و هیچ جشن یا عزایی، از عروسی گرفته تا جشن تولد، از مناسبت‌های ملی گرفته تا مناسبت‌های مذهبی در این روستا جایی ندارد.
• جمعیت روستای ایستا طالقان نه به مدرسه رفته‌اند و نه کودکان خود را به مدرسه می‌فرستند. اساساً نظام آموزش و پرورش جدید را قبول ندارند. در این روستا آموزش هنوز به شکل سنتی و مکتب‌خانه‌ای انجام می‌شود و تنها خواندن و نوشتن و دروس اسلامی به کودکان تدریس می‌شود.
• تمامی خانه‌های روستای ایستا خشتی و گلی هستند و سیمان، آهن یا مصالح مدرن در آنها به کار نرفته است.
• ساکنین روستای ایستا در طالقان کرج هیچ زنی را به روستای خود راه نمی‌دهند و اجازه بازدید از روستا به زنان داده نمی‌شود. به‌همین‌ترتیب، زنان روستای ایستا هم به ندرت از خانه خارج می‌شوند و اجازه نمی‌دهند کسی آنها را ببیند.
• مردم این روستا معتقدند از زمان مشروطه به بعد دوران آخرالزمان شروع شده و به شدت منتظر ظهور حضرت مهدی (عج) هستند.
• لباس‌های آنان نیز کاملاً سنتی و قدیمی است. مردان روستا علاوه بر شلوار نخی یا پشمی دستباف، پیراهن بلندی بر تن می‌کنند که تا زانو را می‌پوشاند و اغلب کلاهی پشمی بر سر دارند.
• بسیار به ندرت از روستا خارج می‌شوند و برای خرید مایحتاج بسیار ضروری مانند پارچه‌های خاص، خرما، میخ، شیشه و کمی آهن گاهی به طالقان می‌روند. برخی از اهالی این روستا هرگز پایشان را از روستا بیرون نگذاشته‌اند.
• درنهایت، مردم روستای ایستا اصولاً اهل نزاع و درگیری نیستند و تاکنون جرمی از آنان گزارش نشده است.

عکسی از داخل روستای ایستا

ازدواج در روستای ایستا

کودکان روستای ایستا می‌توانند پس از بلوغ تصمیم بگیرند که در روستا بمانند یا به تبریز بروند و زندگی عادی در پیش بگیرند. جوانانی که ماندن در این روستا را انتخاب می‌کنند، هرگز نمی‌توانند با شخصی خارج از این روستا ازدواج کنند و حتماً باید از اهالی همین روستا که همگی قوم‌وخویش یکدیگر هستند، همسر برگزینند. ضمن اینکه همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، مراسم عقد و عروسی و... به هیچ عنوان در زندگی آنان جایی ندارد.

شغل مردم روستای ایستا

برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، مردم روستای ایستا اصلا فقیر نیستند. آنها پس از مهاجرت به طالقان، اراضی این منطقه را خریداری کردند و هنوز هم از طریق فروش اموال، دارایی‌ها و زمین‌هایی که در تبریز دارند، امرار معاش می‌کنند.

البته رابطه چندان خوبی با پول و اسکناس و امور مالی ندارند و از طریق واسطه اموال خود را می‌فروشند. شغل ساکنین روستای ایستا طالقان، دام‌داری و کشاورزی به شکلی کاملاً سنتی است و از محصولات خود برای خوردوخوراک استفاده می‌کنند. به‌علاوه برای برطرف‌کردن احتیاجاتشان در روستای خود آهنگری و نجاری دارند.

مکان های دیدنی و طبیعی روستای ایستا در طالقان

قراردادن نام روستای ایستا طالقان در فهرست جاهای دیدنی اطراف تهران کمی نادرست است. این روستا اگرچه طبیعتی بسیار بکر و سبز دارد؛ اما اهالی آن اهل گشت‌و‌گذار در طبیعت نیستند و به تفریح در فضای باز باور ندارند. آنها صرفاً به اندازه رفع نیازهای خود از طبیعت روستا استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل طبیعت روستا کاملاً دست‌نخورده حفظ شده است.

در داخل روستای ایستا مکان‌های دیدنی خاصی وجود ندارد؛ اما در اطراف آن می‌توانید از سایر روستاها و جاهای دیدنی طالقان مانند ارژنگ قلعه، روستای اورازان، روستای دیزان و آبشار کرکبود دیدن کنید.

آدرس روستای ایستا در طالقان و مسیر دسترسی

روستای ایستا در منطقه ساوجبلاغ و در فاصله ۱۵ کیلومتری شهرستان طالقان در استان البرز قرار دارد. اگر می‌خواهید از شهر تهران به این روستا بروید، ابتدا باید از طریق اتوبان تهران-کرج به سمت کرج حرکت کرده و سپس به سمت جاده کرج-قزوین بروید. در نهایت، پس از طی 50 کیلومتر از جاده کرج-قزوین، به طالقان و بعد از ۱۵ کیلومتر، کمی بعد از روستای آوانک به روستای اسرارآمیز ایستا خواهید رسید. باتوجه‌به شرایط خاص این روستا، پیشنهاد ما این است که گزینه‌های دیگری مانند روستای کندر چالوس را برای گردشگری انتخاب کنید.

بهترین زمان بازدید از روستای ایستا

اقلیم روستای ایستا طالقان طبیعتی ییلاقی است. به‌همین‌دلیل آب‌وهوای آن به روستای آهار شبیه و بسیار دلپذیر است. به همین دلیل، فصل‌های گرم سال زمان‌های مناسبی برای بازدید از روستای ایستا به شمار می‌روند. فصل بهار و ماه اردیبهشت نیز بهترین زمان بازدید از روستای ایستا محسوب می‌شود.

آیا بازدید از روستای ایستا ممکن است؟

شاید شما هم با خواندن این مطلب مشتاق شده‌اید از روستای ایستا در طالقان دیدن کنید. برای بازدید از این روستا باید ابتدا از خود اهالی روستا اجازه بگیرید و البته یادتان نرود دختران و بانوان نمی‌توانند وارد روستا شوند. در این روستا از گوشی، دوربین عکاسی و... نمی‌توانید استفاده کنید و البته جایی برای اقامت هم در این روستا وجود ندارد. پس اگر همچنان و با این شرایط قصد بازدید از این روستای عجیب در حاشیه استان البرز را دارید، می‌توانید با بلیط هواپیما تهران سفر به سرزمین عجایب خود را آغاز کنید.

کدام بخش این روستا برای شما عجیب‌تر بوده است؟ چه عجایب دیگری از ایران می‌شناسید؟ لطفا نظرات خود را با ما و سایر خوانندگان هم در میان بگذارید.

سوالات متداول:

1. چرا ورود زنان به روستای ایستا ممنوع است؟

زنان روستای ایستا بسیار به ندرت از خانه خارج می‌شوند. اساساً اهالی معتقدند کسی نباید زنان و دختران روستا را ببیند. از این رو اهالی ورود زنان دیگر را نیز به داخل روستای ایستا ممنوع کرده‌اند.

2. روستای ایستا در کدام استان است؟

روستای ایستا در ۱۵ کیلومتری شهرستان طالقان در استان البرز واقع شده است.