قلعه رودخان

قلعه رودخان یعنی قدم گذاشتن در سرزمینی شگفت انگیز، که هر گوشه از آن داستان های نگفته از جنگ و ایستادگی یا عاشقانه هایی شنیدنی نهفته است. قلعه ای عجیب با معماری پیچیده در بلندای تپه ای سرسبز، در دل جنگلی با درختان سر به فلک کشیده و هزاران پله که شما را از میان رودخانه به باروهای آجری هدایت می کنند، توصیفی کوتاه از این قلعه می باشد. مجموعه تریب در ادامه راهنمای جامعی از قلعه هزار پله در گیلان به همراه معماری، تاریخچه، راه های دسترسی، دیدنی های اطراف آن و هر آنچه که باید درباره این سفر بدانید را ارائه خواهد داد.

قلعه رودخان

قلعه رودخان کجاست؟

فومن از زیباترین شهرهای استان گیلان می باشد و شهرت آن همیشه بخاطر کلوچه های معروفش بوده است. این در حالیست که در 30 کیلومتری آن قلعه ای آجری بسیار زیبا در کنار رودخانه روخن وجود دارد که در نوع خود بی نظیر است. در گذشته های بسیار دور، در دوره سلجوقیان مجموعه بزرگ جنگی و نظامی بر روی قله ای در دل جنگل های نزدیک به روستای رودخان بنا شده است. بر روی این قله که حدود 655 متر از سطح دریا فاصله دارد، حدود هزار پله ایجاد شده است که در نهایت به قلعه و باروهای آجری و سر به فلک کشیده این قلعه ختم میشوند.
با توجه به اینکه قلعه رودخان در دل جنگل واقع شده است، برای دسترسی به آن از تهران حدود 5 ساعت و نیم زمان را باید در نظر بگیرید. بعد از رسیدن به رودخانه، حدود یک و نیم کیلومتر پله نوردی را در پیش دارید که با شنیدن صدای پرندگان و گذر از لابه لای مسیرهای سرسبز در دل جنگل با درختان بلند و آب و هوای عالی تجربه ای بی نظیر خواهد بود.

صاحب قلعه رودخان

قلعه رودخان متعلق به کیست؟

قدمت قلعه رودخان بسیار زیاد است و تنها سند و مدرک باقی مانده از گذشته آن، کتیبه نصب شده در ورودی بنا می باشد. آنچه بر روی این کتبه ثبت شده است، نشان می دهد که قلعه در سال 918 تا 921 هجری قمری باز سازی شده و تغییراتی در بخش های مختلف آن ایجاد شده است. پس از بازسازی های صورت گرفته، سلطان حسام الدين امير دباج بن امير علاءالدين اسحق در آن زندگی می کرده است و شاید به همین دلیل است که به آن قلعه حسامی نیز گفته میشود.
گذشته این قلعه مانند معماری و شکل ظاهری آن کاملا پیچیده و مبهم است و برخی از باستان شناسان آن را متعلق به دوره سلجوقیان می دانند. اما واقعیت این است که هیچ سند و مدرک معتبر که مشخص کند قلعه رودخان متعلق به کیست و چه دوره ای ساخته شده است وجود ندارد. شاید برایتان جالب باشد که این قلعه تا سال 1830 میلادی رمز آلود و پنهان بوده و شاید اگر آلكساندر بوریکو خوچكو سر از راز آن برنمیداشت، تا سالها بعد همچنان در دل جنگل در سکوت مخفی می ماند.

تاریخچه قلعه رودخان

مجموعه آجری و سنگی قلعه رودخانه در زمینی به وسعه 2.6 کیلومتر بنا شده و معماری بسیار پیچیده ای در آن اجرا شده است. بدون شک دلیل و نحوه ساخت این بنا در ارتفاع 655 متری از سطح دریا شنیدی می باشد، اما متاسفانه سند و مدرک معتبری در این زمینه وجود ندارد. آنچه از گذشته این مجموعه باقی مانده، نشان می دهد که هوش فوق العاده ای در طراحی آن به کار رفته است. استفاده از هزار پله از کنار رودخانه تا قلعه شرایطی را فراهم می کند تا دشمنان نتوانند با اسب های خود به آسانی به برج های آجری دسترسی داشته باشند. شاید دلیل اصلی ساخت قلعه در بالای قله مرتفع در دل جنگل همین نکته باشد!
در سال 1830 میلادی یکی از ایران شناسان معروف لهستانی به نام آلكساندر بوریکو خوچكو این قلعه را معرفی کرد. این ایران شناس اطلاعاتی را درباره منطقه جغرافیایی قلعه ارائه داده و نوشته های روی کتبه ورودی بنا را توصیف کرده بود. به طوریکه نشان می داد قلعه ای بزرگ و سنگی در ارتفاع بسیار زیاد در دل جنگل بنا شده و در اطراف آن برج های نگهبانی قرار گرفته اند.

تاریخچه قلعه رودخان

با توجه به موقعیت استراتژیک قلعه و 65 بارو و دژهای سنگی فوق العاده حرفه ای و مخفی بودن آنها در دل جنگل، افراد زیادی در طول تاریخ از آن استفاده کرده اند. به عنوان مثال، سلطان حسام الدين امير دباج بن امير علاءالدين اسحق، حاکمان دوره اسماعیلیان و زندیه و میرزا کوچک خان از جمله افرادی هستند که روزگاری را در این قلعه سپری کرده اند. به دلیل اهمیت بسیار زیاد این بنا در سال 1354 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید. البته بخش های زیادی از آن پس از زلزله سال 1369 رودبار تخریب شده است.

ریشه نام قلعه رودخان

در طول تاریخ نام های بسیار زیادی برای این قلعه و دژ نظامی ارائه شده است که برخی از آنها قلعه رودخن، دژ رودگان، قلعه حسامی، سگسال، سکسار اشاره کرد. با توجه به اینکه سلطان حسام الدين امير دباج بن امير علاءالدين اسحق مدت زمان زیادی را در این دژ زندگی می کرده است، به همین دلیل برخی به آن قلعه حسامی می گویند. اصلی ترین دلیل برای انتخاب نام قلعه رودخان برای این بنا، وجود رودخانه رودخن در کنار آن می باشد که به مرور کمی در تلفظ آن تغییر ایجاد شده و در نهایت با این نام معروف شده است. البته لازم به ذکر است که به دلیل تعداد زیاد پله ها این بنا به قلعه هزار پله ای نیز معروف می باشد.

معماری قلعه رودخان

علاوه بر موقعیت جغرافیایی بسیار ویژه این بنا، معماری به کار رفته در آن نیز سراسر شگفتی بوده و بی نظیر است. این قلعه نیز مانند قلعه الموت قزوین برای کاربرد نظامی طراحی شده است و در حالت کلی می توان این بنا را به سه بخش شرقی، غربی و میانی تقسیم بندی کرد که هر کدام دارای چندین زیرمجموعه می باشند. از معروف ترین و دیدنی ترین بخش های این قلعه می توان به گزینه های زیر اشاره کرد:

شاه نشین

در معماری ایرانی به شاه نشین توجه ویژه ای میشود و در پایگاه نظامی، علاوه بر حفظ زیبایی باید به امنیت آن نیز توجه شود. در طول تاریخ به مرور این بخش زیبایی خود را از دست داده و در حال حاضر تخریب شده است. بر اساس اسناد باقی مانده می توان گفت در معماری این بخش تراس برای زیر نظر گرفتن سایر بخش های قلعه طراحی شده است. در طبقه پایین دو اتاق وجود دارد و در طبقه بالا نیز اتاق هشت ضلعی ساخته شده است. ارتباط بین طبقات مختلف بخش شاه نشین با راه پله های سنگی و آجری برقرار میشود. برای بازدید از شاه نشین باید به بخش غربی قلعه رودخان مراجعه کنید.

معماری ورودی قلعه

از زیباترین بخش های قلعه رودخان می توان به ورودی آن اشاره کرد. برج های آجری پوشیده شده با خزه های سبز رنگ چیزی شبیه به قلعه های نظامی مخوف در فیلم های سینمایی را برایتان تداعی می کند. در ضلع شمالی قلعه می توان دو برج ورودی را مشاهده کرد که ارتفاع آنها به 3 متر میرسد. پس از عبور از درب های برج می توانید وارد قلعه شوید.

معماری قلعه رودخان

برج های قلعه

یکی از مهم ترین بخش هایی که در قلعه و دژهای نظامی در نظر گرفته میشود، برج های نگهبانی می باشند. این برج ها برای محافظت از قلعه در شرایط حمله دشمن استفاده شده است. دو برج نگهبانی قلعه رودخان دارای بدنه تمام آجری بوده و پنجره های کوچک با تعداد زیاد در قسمت بالای آنها در نظر گرفته شده اند.
علاوه بر برج های واقع شده در دروازه، 63 مورد دیگر نیز در اطراف قلعه وجود دارند و نگهبانان در تمام مدت شبانه روز از رونه های روی آنها در حال نظارت بر اطراف بوده اند. کاربرد این روزنه ها علاوه بر نگهبانی و نظرات بر اطراف، پرتاب تیر در زمان جنگ بوده است.

آب انبار

در بناهای تاریخی، آب انبار بخش جدایی ناپذیر بوده و نمونه هایی از آن را می توان در این قلعه عظیم مشاهده کرد. آب انبار در بخش غربی قلعه واقع شده و محلی برای ذخیره آب برای مصرف نگهبانان و سایر افراد حاضر در دژ بوده است. پس از آسیب هایی که زلزله رودبار در سال 1369 به این بنا وارد کرد، آب انبار کاملا بلااستفاده شد. در حال حاضر این بخش مرمت شده و می توانید در حین بازدید از آب انباشته شده در آن استفاده کنید.

جاهای دیدنی اطراف قلعه رودخان

گردشگران حرفه ای تنها به هدف اصلی توجه ندارند و زیبایی های مسیر رسیدن به آن را از دست نمی دهند. اگر شما نیز قصد دارید سفر به قلعه رودخان را به یکی از بهترین تجربیات زندگی تان تبدیل کنید، بهتر است دیدنی های اطراف آن را از دست ندهید. از بهترین دیدنی هایی که در فاصله کمی با این قلعه قرار گرفته اند می توان به 1600 پله در مسیر پر پیچ و خم جنگلی اشاره نمود. در طول مسیر صدای پرندگان و آبی که از رودخانه با شتاب عبور می کند فوق العاده خواهد بود و پیشنهاد می کنیم با دل و جان به آن گوش دهید.
علاوه براین، بازارچه بسیار پررونق می توان اشاره کرد که در پایین تپه قرار گرفته است. غرفه های فروش صنایع دستی، زنان گیلکی با لباس های محلی رنگارنگ، آتلیه با امکان عکاسی با لباس های محلی زنانه و مردانه از جمله زیبایی های این بازار می باشند. همچنین لازم به ذکر است که در این بازار می توانید انواع غذاهای محلی و متنوع گیلان را امتحان کنید که تجربه ای عالی خواهد بود.

نحوه رفتن به قلعه رودخان چگونه است

چطور به قلعه رودخان برویم؟

با توجه به اینکه از کدام یک از شهرهای ایران قصد سفر به قلعه رودخان را دارید، زمان های متفاوتی را در مسیر رسیدن به قلعه پیش رو خواهید داشت. به عنوان مثال از رشت حدود یک ساعت و پانزده دقیقه به پای کوه میرسید و از تهران پنج ساعت و نیم زمان باید اختصاص دهید. در حالت کلی برای اینکه بتوانید به قلعه برسید، ابتدا باید به شهرستان فومن بروید.
در ضلع غربی فومن، روستایی از قبیل گشت، کرد محله، سیاه کش و سید آباد را پیش رو دارید و با عبور از آنها در نهایت به منطقه حیدرآلات خواهید رسید. در نهایت می توانید مسیر مشخص شده تا کوه را به صورت پیاده طی کنید و بعد از آن 1600 پله چشم انتظارتان خواهد بود...

بهترین زمان سفر به قلعه رودخان

با توجه به شرایط آب و هوایی شهرهای شمالی ایران و قرار گرفتن این قلعه در ارتفاع 655 متری از سطح دریا، بهار بسیار زیبایی دارد. بارش باران بر روی درختان سر به فلک کشیده، مسیر رسیدن به قلعه را بی نظیر می کند. تابستان های زیبا و عبور از زیر سایه درختان نیز چیزی نیست که بشود براحتی از آن چشم پوشی کرد.
از دیگر زمان هایی که می توان برای سفر به قلعه رودخان انتخاب کرد، پاییز هزار رنگ است. جنگل هزار رنگ و قلعه ای آجری با خزه های سبز بدون شک بهشت را برایتان تداعی خواهد کرد. علیرغم زیبایی که فضل زمستان به همراه دارد، زمان مناسبی برای سفر به دژ سنگی هزار پله نخواهد بود.

امکانات تفریحی رفاهی قلعه رودخان

به دلیل استقبال بسیار زیاد گردشگران داخلی و خارجی از این قلعه، به مرور امکانات رفاهی و اقامتی در آن فراهم شد. علاوه بر بازارچه محلی و رستوران های متعدد، در این بخش اقامتگاه های سنتی نیز موجود می باشند که شرایط ایده آلی برای گردشگران دارند. همچنین لازم به ذکر است که نمازخانه و سرویس بهداشتی نیز در این مجموعه موجود می باشد.

سفر حرفه ای به قلعه رودخان

پیمودن 1600 پله واقع شده روی تپه شاید در نگاه اول آسان باشد، اما اگر بدون برنامه آغاز شود بدون شک چالش هایی را برایتان به همراه خواهد داشت. به همین دلیل پیشنهاد می کنیم وسایل ضروری را لیست کنید و همراه داشته باشید. از جمله این وسایل می توان به کفش مناسب، عینک آفتابی، لباس گرم برای اوایل بهار و پاییز و زمستان، پول نقد برای پرداخت هزینه ورودی به قلعه، پاوربانک، دارو در صورت نیاز، میان وعده، آب آشامیدنی، باتوم و زیرانداز و چند لباس اضافه اشاره کرد.
علاوه براین، به گونه ای برنامه ریزی کنید که پس از دو ساعت پیاده روی امکان ورود به قلعه را داشته باشید. چون ساعت بازدید از آن 7:30 دقیقه صبح تا ساعت 17 می باشد.
برای تجربه سفرهایی به یادماندنی به قلعه رودخان، مجموعه تریب امکان رزرو هتل های فومن را به صورت کاملا آنلاین فراهم نموده است. با این امکان می توانید در هر یک از هتل های این منطقه اقامت به یادماندنی با قیمت ارزان را تجربه کنید.