دارابگرد فارس

داراب یا دارابگرد فارس شهری در مرکز شهرستان داراب در استان فارس است، شهر تاریخی دارابگرد در 6 کیلومتری شمال فیروزآباد استان فارس است و اولین شهر مدور ایران و جهان محسوب می شود.
در اطراف داراب روستاهای زیادی مانند تیزآب، نصروان، برآب وجود دارد. داراب در جنوب ایران واقع در فارس است که از شمال به نی ریز و استهبان، از شرق به فسا، از جنوب به لار و زرین دشت می رسد و از غرب با استان هرمزگان همسایه است. 
شهر داراب یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران است که حتی در شاهنامه معروف فردوسی از آن یاد شده است. افسانه، بنای شهر را به داریوش اول نسبت می دهد، از این رو نام قبلی آن دارابگرد یعنی شهر داریوش است.
در این منطقه بقایای مختلفی ازجمله ارگ داریوش وجود دارد که شامل یک دایره‌ ای در اطراف صخره‌ ای جدا شده قرار گرفته‌ است.
یکی دیگر از بناهای تاریخی در مجاورت آن، نقش برجسته ‌ای غول‌ پیکر است که بر روی یک صخره حک شده است که نشان ‌دهنده پیروزی شاپور اول پادشاه ساسانی بر امپراتور روم در سال 260 پس از میلاد می باشد. از نظر تاریخی، این شگفتی باستانی به دوره هخامنشیان باز می گردد.

بزرگترین شهرستان استان فارس

تاریخچه شهر دارابگرد فارس

دارابگرد شهری است گرد وسعت شهر در دوره ساسانی بیش از 300 هکتار برآورد شده است. ارگ این شهر در مرکز بر فراز کوهی مرتفع برپا شده بود. 
شهر تاریخی دارابگرد که در شش کیلومتری جنوب داراب در استان فارس قرار دارد، در زمان امپراتوری هخامنشیان از جمله شهرهای انگشت شمار استان پارس بوده است.
گنبد نمکی دارابگرد که با دیواری گرد احاطه شده  در دل دشت وسیع و سرسبز داراب قرار دارد، در اطراف شهر تاریخی، دیوار مخروطی شکل عظیمی وجود دارد که از خشت، سنگ و آهک ساخته شده است. دیواری که در ابتدا بیش از 10 متر ارتفاع داشت، اکنون به دلیل فرسایش حدود هفت متر ارتفاع دارد.
دارابگرد را گودالی عظیم و عمیق احاطه کرده است و از چهار طرف دارای چهار دروازه بوده است. تمامی زیرساخت های شهری در دنیای باستان مانند قنات، دهلیز آبی، بازار و برج در دارابگرد وجود داشته است.
با این حال، مواد خام چسبنده مورد استفاده در ساخت دیوار، آسیب ناشی از فرسایش را به حداقل رسانده و به آن کمک کرده است تا بیش از 2000 سال استوار بماند.
تاریخ نگاران، دارابگرد را استانی جنوبی در میان استان های چهارگانه می دانستند و فرضیه هایی در مورد وجه تسمیه آن ارائه می کردند. 
یک افسانه، بنای شهر را به داریوش بزرگ (550–486 قبل از میلاد)، سومین پادشاه امپراتوری هخامنشی ایران (550–330 قبل از میلاد) نسبت می ‌دهد. با این حال، برخی دیگر از منابع قرون وسطی نشان می دهد که دارا، یا یک پادشاه هخامنشی یا یکی از فراتاراکا سازنده آتش فرمانروایان پارس ارسید، می تواند بنیانگذار شهر باشد، یا حتی داریوش سوم که آخرین پادشاه هخامنشی از پادشاهان ایران بوده است.
برخی دیگر بر این باورند که نام این شهر به دلیل شکل گرد و چشمه های فراوان آن بوده است، در اسناد قرون وسطی آمده است که دارابگرد یکی از مراکز دین زرتشتی به نام کاریان یا نارافره بوده که با مومیایی اجسام، نقره ها، مس ها و سنگ نمک محور تجاری امپراتوری هخامنشیان بوده است.
در شاهنامه فردوسی به این شهر اشاره شده است، با این حال قدمت این شهر بیش از این است، زیرا تحقیقات باستان شناسی در دوران ما قبل تاریخ، از 9 هزار تا 7 هزار سال پیش، همزمان با آغاز شهرنشینی در سیلک و شهداد، سکونتگاه‌ های انسانی در دارابگرد را می توان یافت. برای اطلاع از بلیط هواپیما سیرجان می توانید به سایت تریپ مراجعه کنید.

گنج دارابگرد

وجه ‌تسمیه دارابگرد

نام شهر داراب از معنای فراوانی آب گرفته شده و رب‌ النوع آب و ...تعریف شده است. تاریخدان ها معتقدن نام این منطقه ابتدا دارابگرد بوده و معراب آن دارابجرد است. علت نامگذاری این شهر به این نام توسط داراری اکبر پسر بهمن، پسر اسفندیار یکی از پادشاهان سلسله کیانی به نام داریوش بزرگ است. در باره ی پسوند گرد برخی آن را جرد می گویند این پسوند به معنای شهر است و دارابگرد یعنی شهر داراب عده ای هم اعتقاد دارند که داراب چون مدور است آن را دارابگرد می نامند.

 شهر داراب

این شهر دارای سه بخش مرکزی رستاق و فورگ و 12 بخش و دو مرکز شهری داراب و جنت شهر است. این شهرستان از شمال به شهرستان های نی ریز و استهبان و از غرب به فسا و از جنوب به شهرستان های زریردشت و لارستان و از شرق به هرمزگان محدود می شود جمعیت آن در حال حاضر 182 هزار نفر است.
شهرستان داراب مساحت تقریبی آن 6541 کیلومتر مربع است میانگین ارتفاع آن 1170 متر و حداقل ارتفاع آن 700 متر و حداکثر ارتفاعات شمال شهر داراب 3042 متر است.
این شهرستان به عنوان مستعد ترین شهر از نظر آب و خاک و دارای آب و هوای متفاوت است و در حال حاضر به عنوان یکی از قطب های مهم کشاورزی و دامپروری به شمار می رود و کمتر شهرستانی وجود دارد که دارای چنین تنوع قابل توجهی در کشت و کار باشد. 
تولیدات باغبانی ارقام آن شامل گندم، پنبه، ذرت، مرکبات، سبزی، نخل و درختانی مانند گردو، بادام، انجیر، رز دمشق و انار است که در سطح ۷۲۵۴۵ هکتار مورد استفاده قرار گرفته است. در تمام فصول دشت و جلگه های وسیع آن سرسبز و زیبا و نفس گیر است.

معماری تاریخی دارابگرد

دارابگرد که در آثار ادبی و تاریخی بسیار کهن به آن اشاره شده است، یکی از قدیمی ترین و برجسته ترین شهرهای امپراتوری هخامنشی بوده است. در سمت چپ خرابه های دارابگرد و در سمت راست آن مقبره داریوش بزرگ است.
دارابگرد یکی از شهرهای قدیمی ایران است که دارای پلان مدور و چهار دروازه است، ارگ حکومتی در بالای کوه گنبدی شکل قرار داشت. 
امروزه در مجاورت شهر، بقایای ارگ به صورت خاک ‌ریزی وجود دارد که به صورت دایره ‌ای در اطراف صخره‌ ای قرار دارد و نقش برجسته بر یک صخره حکاکی شده است.
در شمال محوطه باستانی دارابگرد نیز سه قلعه وجود دارد، در اطراف این شهر باستانی، یک دیوار مخروطی شکل بزرگ با ارتفاع بیش از 10 متر وجود دارد که از سنگ ساخته شده است.
آهک و خاک رس امروزه فرآیند فرسایش دیوار را افزایش داده است، دیواری که تنها 7 متر ارتفاع دارد، اما این سازه توانسته بیش از 2 هزار سال دوام بیاورد.

زیباترین شهرهای استان فارس

آثار تاریخی داراب

از آثار تاریخی نزدیک به شهر داراب می توان به چند مورد زیر اشاره کرد:

1.شهر دارابگرد

این شهر در شش کیلومتری جنوب داراب قرار دارد و قدمت آن به دوران هخامنشیان می رسد و اولین پایتخت حکومت ساسانی بوده است.

2.آتشکده آذرخش

آتشکده آذرخش معبد میترائیست های آریایی بوده و در عهد ساسانیان یا قبل از آن به آتشکده تبدیل شده و از آتشکده های مهم زرتشتیان محسوب می شود، مساحت کل بنا 420 متر است که از کوه تراشیده شده و در چهار کیلومتری شرق داراب قرار دارد.

3.نقش برجسته شاپور

نقش برجسته شاپور در چهار کیلومتری جنوب شهر داراب قرار دارد که نشان دهنده پیروزی بزرگ دومین فرمانروای ساسانی، شاپور اول، بر امپراتوران رومی والرین، گوردیانوس است.

4.کاخ کرامرث در فرگ

کاخ کرامرث در فرگ مربوط به دوره ساسانیان است که در هشتاد کیلومتری داراب در فرگ قرار دارد.

5.کاخ آینه 

کاخ آینه در چکچک بخش رستق قرار دارد و در هفتاد کیلومتری داراب مربوط به دوره ساسانی است.

6.کاخ بهرام گور

این کاخ در 26 کیلومتری شمال داراب قرار دارد.

آثار تاریخی استان فارس

7.آتشکده آذرجو

آتشکده آذرجو به گفته مورخان به معنای شهر آتشین است که در شش کیلومتری غرب داراب همراه با چشمه ای به نام اغلان قز به معنای دختر و پس» واقع شده است و به شکل چهار طاق با گنبدی مدور می باشد.

8.برج شاه نشین

برج شاه نشین یا قلعه طلوع شجر در بخش رستق داراب قرار دارد.

9.قبر حضرت دیحیه کلبی

10.مسجد جامع داراب

این مسجد در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شده است که از دیگر مساجد عصر صفویه است.

11.مسجد خواجه معین الدین منصور

مسجد خواجه معین الدین منصور و چندین اثر تاریخی دیگر مربوط به دوران قبل و بعد از اسلام است که هر کدام نمادی از تاریخ با شکوه این سرزمین کهن هستند.

فتح دارابگرد توسط سپاهيان اسلام

فتح دارابگرد توسط سپاهيان اسلام

مورخان و نویسندگان اسلامی به نقل از فتح دارابگرد توسط مسلمانان برای نخستین بار پرداختند، این حادثه را به دو صورت بیان کرده اند.
گروهی اول مورخین همچون طبری و ابن اثیر می گویند که فتح اولیه دارابگرد در سال ۲۳ هجری قمری در جریان لشكركشی سپاهیان عرب که در آن زمان  به ‌فرماندهی ساریه بن زنیم كنانی بوده صورت گرفته است. 
در صحبت های این هیچ ‌گونه اشاره ‌ای به پیشنهاد صلح اهالی شهر دارابگرد و پرداخت جزیه نشده است و صحبت ازمقاومت و سرسختی اهالی این شهر در برابر سپاهیان ساریه سخن به میان آمده است. به‌ نحوی‌ که بوده که سرنوشت سپاهیان عرب در دارابگرد باعث نگرانی خلیفه دوم عمر بن خطاب شده بود. 
گروه دوم از مورخین مانند بلاذری و ابن بلخی معتقد هستند كه شهر دارابگرد در فاصله سال‌ های۲۲-۲۳ هجری قمری مورد تهاجم سپاهیان اعراب به‌ فرماندهی عثمان بن ابی العاص قرارگرفته و شهر دارابگرد در برابر آنها بدون هیچ مقاومتی تسلیم‌ شده است و اهالی آن با پرداخت جزیه از تعرض مصون مانده ‌اند. 
اما چیزی که مشترک است این است که شهر دارابگرد در در سال ۲۳ هجری قمری در زمره مناطق مفتوحه محسوب شده است. در این میان روایات طبری و ابن اثیر كه فتح دارابگرد را به ساریه بن زنیم كنانی نسبت داده ‌اند، می‌ تواند از صحت و اعتبار بیشتری برخوردار باشد زیرا عثمان بن ابی العاص ماموریت فتح مناطق مهم دیگری مانند شهر استخر را عهده‌ دار بوده است. احتمال اینكه هم ‌زمان ماموریت فتح دارابگرد نیز به وی واگذارشده باشد با توجه به اهمیت و وسعت منطقه بعید به نظر می ‌رسد.
چرا به داراب شهر امام حسن می گویند ؟ در تاریخ آمده است که معاویه پس از صلح با امام حسن  مجتبی (ع) داراب را به امام حسن سپرد تا خراج این شهر را که سالی دو میلیون درهم بود، برای فرزندان شهدای جنگ جمل  و صفین بپردازد. امام حسن (ع) دیهی را به داراب فرستاد و مأمور هدایت مردم شد. برای خرید بلیط ارزان قیمت به سایت تریپ مراجعه کنید.

حمله سلجوقیان

در دهه پنجم هجری  قمری این شهر به دلیل حمله سلجوقیان دچار آسیب و ویرانی می ‌شود و اهالی شهر به منطقه ی جدیدی در شرق شهر فعلی بنام تنگ رمبه کوچ می ‌کنند و پس از آن سلجوقیان دوباره به آنها حمله می کنند قلعه مستحکم رمبه را با دسیسه تصرف می کنند و اهالی شهر به‌ ناچار به محل فعلی داراب عزیمت می‌ کنند.

حمله مغولان

شهر فعلی دارابگرد همچنین  در دوران ایلخانان مغول و تیموریان مورد حمله دشمنان  قرار می‌ گیرد و خسارات زیادی می ‌بیند.

دوران صفویه و زندیه

در عصر صفویه با داشتن حکام وقت و قرارگرفتن اراضی این شهر تحت عنوان اراضی خاصه رو به آبادانی می ‌رود و به نوشته تاریخ نویسان این دوره یکی از پنج وزیر فارس محسوب می ‌شده‌ است. این شهر تا دوران زندیه از ولایات مهم فارس بوده‌ است.

دوران قاجاریه

در عصر قاجار نیز شهر داراب به دلیل وسعت و حاصلخیز بودنش مورد توجه حکام شهر قرار گرفت و با مستقر شدن ترک و در اطراف شهر، این شهر به صحنه منازعات و درگیری‌ های حکومت و شهرهای دیگر تبدیل شد و از این رو  دچار صدمات جدی گردید و از پیشرفت و توسعه باز ماند.

گنبد نمکی دارابگرد

در برخی از آثار مورخان به وجود کوه نمکی و انواع نمک های سفید، سیاه، زرد، سرخ و سبز در شهر دارابگرد و پیرامون آن اشاره‌ شده است.
اما از نقش اصلی گنبد نمکی شهر دارابگرد  که به‌ عنوان مرکز شهر و محل اسقرار حکام شهر بود اشاره ای نشده است. همچنین در بیشتر منابع بدست آمده موجود نقش روی دیوار و خندق پیرامون گنبد نمکی نشان از حفاظت شهر و جلوگیری از هجوم دشمن ذکرشده، اما یکی از نقش‌های مهم آن جلوگیری از شور شدن خاک‌ های زراعی و آب‌ های سطحی اطراف شهر بوده است. 

سوغات دارابگرد فارس

سوغات دارابگرد فارس

مسقطی - فالوده شیراز - کلوچه شیراز - نان کاک یا یوخه  - نان فسا - عرقیجات - عراق بهار نارنج - عراق بیدمشک – گلاب - عراق نسترن - نارنجی داراب - سس انار ارسنجان - شربت - سفال شیراز - قلم کاری - خاتم کاری شیرازو ... می باشد.

سوالات متداول در باره ی دارابگرد فارس

دارابگرد کجاست ؟

شهر تاریخی دارابگرد در 6 کیلومتری شمال فیروزآباد استان فارس است.

معنی دارابگرد چیست ؟

دارابگرد یعنی شهر داراب عده ای هم اعتقاد دارند که داراب چون مدور است آن را دارابگرد می نامند.