اخلمد مشهد؛ بهشتی که باید ببینید!

شهر مقدس مشهد بی‌تردید یکی از پررونق‌ترین مقاصد گردشگری ایران به شمار می‌رود؛ جایی که به واسط ماهیت زیارتی و معنوی خود، سالانه میزبان میلیون‌ها مسافر است. اما جاذبه‌های گردشگری مشهد، به حرم مطهر و مکان‌های زیارتی محدود نمی‌شود. نقاط ییلاقی اطراف مشهد یکی از مهم‌ترین نقاطی هستند که در طول سفرتان به مشهد می‌توانند اوقات خوشی را برایتان رقم بزنند. اخلمد مشهد همان مکان رویایی در نزدیکی شهر مشهد است که با طبیعت بکر و دیدنی، آب و هوای مطبوع و خنک و ترکیبی از جاذبه‌های طبیعی، چاشنی تفریح را به سفر زیارتی شما می‌افزاید.

اخلمد مشهد کجاست؟

روستای اخلمد مشهد یکی از زیباترین و خوش‌ آب‌وهواترین مناطق ییلاقی در استان خراسان رضوی است که با قدمتی چند هزار ساله، از دیرباز به عنوان یکی از محبوب‌ترین گردشگاه‌ها و تفرجگاه‌های طبیعی نزدیک به مشهد به شمار می‌رفته است.

روستای اخلمد و جاذبه‌های طبیعی اطراف آن، در شهرستان چناران، ۸۰ کیلومتری غرب مشهد، در دره‌ای در دامنه‌های رشته کوه بینالود، قرار دارد. در این دره چشم‌نواز و دیدنی، انواع درختان، گیاهان، گل‌ها و علف‌های خودروی زیبا به چشم می‌خورد که وجود باغات فراوان میوه و درختان انبوه جنگلی نیز بر زیبایی‌های آنها افزوده‌اند. 

این روستا به علت موقعیت جغرافیایی مناسب و برخورداری از منابع آبی فراوان، رودها و چشمه‌های متعدد، از پوشش گیاهی غنی و سرسبزی برخوردار است و به همین علت باغ‌‌های میوه و دشت‌های پوشیده از گیاهان سبز به وفور در این منطقه به چشم می‌خورد. همچنین تنوع نقاط دیدنی، امکانات رفاهی و گردشگری مناسب و دسترسی خوب همگی باعث شده‌اند این منطقه به یکی از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری مشهد تبدیل شود. روستای اخلمد یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی استان خراسان رضوی است که در ابتدای نزدیکترین مسیر مشهد به شمال، یعنی جاده مشهد چناران قرار دارد.

موقعیت جغرافیایی اخلمد روی نقشه گوگل

اخلمد یعنی چه؟

حتماً شما هم زمانی که برای اولین بار نام منطقه اخلمد مشهد به گوشتان خورد، احساس کردید با یک واژه عجیب و غریب روبرو هستید. اگر می‌خواهید بدانید چرا این منطقه اخلمد نامیده شده است، باید بگوییم روایت‌های مربوط به نام‌گذاری و وجه تسمیه این مکان چندان دقیق نیستند.

یکی از روایت‌هایی که اهالی این منطقه به آن باور دارند به زمان‌های بسیار دور و زمان حمله اعراب به ایران برمی‌گردد. بر اساس گفته‌های بومیان روستای اخلمد، اولین کسانی که این روستا را برای سکونت انتخاب کردند، در واقع مردمی از بخش‌های مختلف خراسان بودند که برای فرار از رویارویی با سپاه اعراب و در اثر رعب و وحشتی که از این سپاهیان داشتند، در این منطقه پناه گرفته بودند. بنابر این روایت، فرمانده اعرابی که به این نقطه هجوم آورده بودند، شخصی بود به اسم احمد خالد.

مردم که همواره در ترس هجوم سپاه احمد خالد به سر می‌بردند، روی نقاط مرتفع و کوه‌های اطراف نگهبانی می‌دادند تا در صورت بروز خطر بتوانند به‌موقع دست به کار شوند. در واقع زمانی که می‌خواستند هشدار خطر بدهند از عبارت «احمد خالد آمد، احمد خالد آمد!» استفاده می‌کردند. از آنجایی که کلمه «آمد» در لهجه مشهدی به صورت «اَمَد» تلفظ می‌شود، عبارت «احمد خالد آمد» فشرده شده و به صورت کلمه «اخلَمَد» درآمده است.

اما این روایت تنها دلیلی نیست که برای نام‌گذاری این منطقه وجود دارد. نظر دیگری که صحیح‌تر به نظر می‌رسد، به علامه طباطبایی، مفسر قرآن، تعلق دارد. علامه معتقد بود اصل واژه اخلمد در واقع «اُخلومد» بوده و از ترکیب دو واژه ترکی و فارسی تشکیل شده است: اُخلو (ترکی) به معنی مکان پردرخت و مد (فارسی) به عنوان پسوند اشاره به مکان کاربرد دارند. از این رو اخلومد به معنای محل و مکانی پر از دار و درخت است.

جاهای دیدنی اخلمد مشهد

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، منطقه اخلمد از لحاظ جاهای دیدنی و نقاط طبیعی بکر، بسیار غنی است و تنها یک منطقه سرسبز یا خوش آب‌وهوا نیست؛ بلکه یک بسته کامل از دیدنی‌های طبیعی، شامل غار، کوه، سد تاریخی، چند آبشار و... را در خود جای داده است. در ادامه با جاهای دیدنی مشهد که در این روستای زیبا قرار دارند، آشنا می‌شویم.

دره اجنه

دره اجنه که به نام دره اخلمد نیز شناخته می‌شود، یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی منطقه اخلمد است که در دل کوهستان بینالود جای خوش کرده است. دورتادور این دره را در دیواره‌های آهکی و مرتفع و پوشش گیاهی انبوه پوشانده است. دره اجنه به دلیل برخورداری از آب و هوای مطبوع و مساعد کوهستانی و مهم‌تر از آن، جریان دائمی آب در بستر دره، محل رویش انواع گیاهان و درختان به ویژه درختان سیب و گردو به شمار می‌آید.

به علاوه این دره در کنار داشتن پوشش درختان جنگلی انبوه، آبشارها و چشمه‌های کوچک و بزرگی را نیز در خود جای داده است. اگر بخواهیم برخی از چشمه‌های جاری در دره اجنه اخلمد را نام ببریم، می‌توانیم به چشمه‌های دراجی، بزدان، سر حصار، سلطان بازه، آقا کریم، شیر مرغ، دیزبار، پونه زار، سربرج، حاتم، سلیمه، سنگ سوراخ و بلبل اشاره کنیم.

زیبایی‌های طبیعت در دره اجنه اخلمد مشهد به همین جا ختم نمی‌شود؛ چراکه پوشش گیاهی و تنوع جانوری این منطقه نیز بسیار گسترده است. در دره اخلمد می‌توانید برخی گیاهان دارویی پرخاصیت مانند خارشتر، شیرین بیان یا خاکشیر را پیدا کنید. افزون بر اینها، اگر دلتان می‌خواهد حیواناتی همچون گرگ، کفتار، روباه، قوچ، قرقاول یا شاهین را از نزدیک ببینید، دره اخلمد شما را ناامید نخواهد کرد.

در نهایت هم بد نیست اشاره کنیم که دره اجنه به دلیل وجود اشباح و ارواح یا فعالیت‌های غیرطبیعی به این نام مشهور نشده است. دلیل نام‌گذاری این مکان به نام دره اجنه، به دلیل باریک و تنگ شدن بخش‌هایی از دره است که باعث می‌شود مسیری پیچ‌درپیچ، تودرتو و تاریک شکل بگیرد و کمی ترسناک به نظر برسد. به این دلیل این دره را دره اجنه نامیده‌اند.

آبشار اخلمد مشهد

شاید مهم‌ترین چیزی که باعث شهرت اخلمد مشهد و محبوبیت آن بین اهالی مشهد و مسافران این شهر شده، آبشار یا آبشارهای زیبای آن است. آبشار اخلمد در واقع از چند آبشار دیدنی تشکیل می‌شود که همگی در دره اجنه واقع شده‌اند. تعداد این آبشارها در مجموع به ۷ آبشار می‌رسد که هر یک در گوشه‌ای از دره اجنه قرار گرفته‌اند و از این رو برای بازدید از آنها گاهی باید مسیری پرپیچ‌وخم و البته زیبا را طی کنید. از این ۷ آبشار، چهار آبشار به صورت دائمی جریان دارند و ۳ آبشار دیگر، در واقع آبشار فصلی هستند و از اوایل بهار جریان پیدا می‌کنند.

این آبشارها از رودخانه‌ دائمی و چشمه‌های دیگری که در کوه‌های اطراف و رشته کوه بینالود جریان دارند، سرچشمه می‌گیرند. برای رسیدن به اولین آبشار از آبشارهای اخلمد باید حدود دو کیلومتر در دره اخلمد حرکت کنید. از بین ۴ آبشار دائمی دره اخلمد، دو آبشار اصلی با ارتفاع حدوداً ۴۰ متر در انتهای دره و مسیر رودخانه قرار دارند. آبشار کوچک‌تری نیز با ارتفاع ۲۳ متر با فاصله کمی قبل از این دو آبشار قرار گرفته است. آبشارهای دیگر نیز در ارتفاعات پیرامون آبشارهای اصلی واقع شده‌اند و بازدید از آنها نیازمند صعود به ارتفاعات است.

در اطراف این آبشارها شاهد صخره‌های سنگی عظیمی خواهید بود که گاه تا ۲۰۰- ۳۰۰ متر ارتفاع دارند و از خزه‌های سبز رنگ و دیگر گیاهان خودرو پوشیده شده‌اند. این صخره‌ها از جنس آهک هستند و به همین دلیل در اثر فرسایش و جریان مداوم آب، حفره‌های دایره‌ای شکل عمیقی در ناحیه زیرین آبشار به وجود آمده است.

تصویری از آبشار اخلمد

بند اخملد

بند اخلمد یکی از جاذبه‌های تاریخی منطقه اخلمد به شمار می‌آید که به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بند با قدمت ۷۰۰ سال، یکی از آثار مهم معماری دوران پس از اسلام در نزدیکی روستای اخلمد مشهد است که در دوران حکومت تیموریان و به دستور سلطان حسین بایقرا، آخرین پادشاه تیموریان، ساخته شده است. این سد قدیمی روی سنگ‌های آهکی متعلق به دوران دوم زمین‌شناسی و با استفاده از مصالحی همچون آجر، سنگ و ملات ساروج بنا شده و اگرچه بخش‌هایی از آن دچار فرسودگی شده اما بیشتر بخش های آن سالم است. طول این بند تاریخی ۲۲۵ متر و ارتفاع آن ۱۲ متر است و با ورودی دره اخلمد، ۳ کیلومتر فاصله دارد.

کوه های اخلمد

با توجه به موقعیت قرارگیری اخلمد در دل رشته‌کوه بینالود، چندان عجیب نیست که در اطراف این منطقه شاهد کوه‌های جذابی باشیم. بخش عمده کوه‌های این منطقه ساختاری آهکی دارند و به خاطر داشتن حالت صخره‌ای، موردتوجه صخره‌نوردان قرار می‌گیرند. سه کوه اصلی که در این منطقه قرار دارند، کوه‌های منیجه، پرو (فاراب) و میزان هستند که روستای اخلمد را احاطه کرده‌اند. کوه فاراب در شمال غرب اخلمد، کوه میزان در شرق و کوه منیجه در شرق و جنوب اخلمد قرار گرفته‌اند.

غار اخلمد

یکی دیگر از جاذبه‌های منطقه اخلمد، غاری است که در این منطقه قرار دارد و طول آن ۳۶ متر و عرض آن ۹ متر است. برای رفتن به این غار بهتر است یک راهنما و بلد به همراه داشته باشید و کمی هم احتیاط کنید؛ چراکه دهانه ورودی این غار باریک بوده و ورود به آن ساده نیست.

تصویری از غار اخلمد

دیوار سفید

صخره‌های آهکی که همچون دیواری مستحکم دورتادور دره اخلمد را دربرگرفته‌اند، یکی از نقاط موردعلاقه صخره‌‌نوردان و سنگ‌نوردان است. این دیواره‌های آهکی هر کدام به نامی مشهور هستند که از جمله آنها می‌توان به دیوار الله اکبر، دیوار عقاب و دیوار سفید اشاره کرد. دیوار سفید ۲۵۰ تا ۳۰۰ متر ارتفاع دارد و به دلیل اثر پدیده‌های فرسایش طبیعی، حفرات و فرورفتگی‌های متعددی بر روی آن به چشم می‌خورد.

امکانات تفریحی و گردشگری اخلمد مشهد

با توجه به اینکه محبوبیت منطقه اخلمد مشهد روز به روز بیشتر می‌شود، امکانات رفاهی و تفریحی در این منطقه نیز در حال گسترش است. امکاناتی همچون فروشگاه‌های مواد غذایی، رستوران‌ها، سرویس بهداشتی، مسجد و همچنین اقامتگاه‌های مختلف به ویژه اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه به‌راحتی در دسترس خواهد بود.

اقامتگاه های بومگردی اخلمد مشهد

اگر قصد سفر به اخلمد و گذراندن روزهایی رویایی در طبیعت خاص و منحصربه‌فرد این منطقه را دارید، تجربه اقامت در اقامتگاه‌های بومگردی اخلمد، بدون شک سفر شما را زیباتر خواهد کرد. این اقامتگاه‌های دوست‌داشتنی اگرچه از نظر امکانات با بهترین هتل های مشهد اختلاف زیادی دارد، بااین‌حال معماری‌های قدیمی و روستایی، تزیینات و دکوراسیون سنتی و فضای کاملاً نوستالژیک این اقامتگاه‌ها، حس رهایی و آرامش مطلق را در شما برخواهدانگیخت.

3 مورد از بهترین اقامتگاه‌های بوم‌گردی اخلمد عبارتند از:

1. اقامتگاه بوم‌گردی خونمون: این اقامتگاه با ظرفیت ۲۷ نفر و ۴ واحد اقامتی، که به سنتی‌ترین شکل ممکن آراسته شده‌اند و چشم‌اندازی دیدنی از طبیعت سرسبز منطقه اخلمد دارند، یک گزینه عالی برای اقامت در این منطقه به شمار می‌آيد.
2. اقامتگاه سنتی شاهان اخلمد: یکی دیگر از اقامتگاه‌های خوش‌منظره در منطقه اخلمد به شمار می‌رود که ظرفیت پذیرایی از ۱۸ مهمان را دارد. اتاق‌های این مجموعه مجهز به تخت، فضای تراس، میز، صندلی و... هستند.
3. مجموعه اقامتی تفریحی پدرسالار اخلمد: این مجموعه با دارا بودن ۳۵ تخت در باغ و ۱۰ سوييت در حاشیه باغ از مهمانان اخلمد پذیرایی می‌کند.

آب و هوا و بهترین زمان بازدید از روستای اخلمد مشهد

اخلمد مشهد در قلب‌ کوه‌های بینالود، آب‌وهوایی کوهستانی را تجربه می‌کند. اخلمد مشهد در زمستان سرد و برفی است و اگر علاقه‌مند به طبیعت‌گردی در زمستان باشید، شاهد یخ بستن آبشارهای اخلمد خواهید بود که صحنه زیبا و چشم‌نوازی را ایجاد می‌کند.

آب و هوای اخلمد مشهد در پاییز نسبت به زمستان کمی معتدل‌تر است و طبیعت نیز با تمام رنگ‌های آتشین خود، خودنمایی می‌کند. اگر می‌خواهید پا به جنگل‌های شعله‌ور پاییزی بگذارید، درختان پاییزی اخلمد را از دست ندهید.

اما اوج زیبایی منطقه اخلمد بدون شک در ۶ ماه اول سال به ویژه فصل بهار است. از اواسط فروردین ماه و با گرم شدن تدریجی هوا، برف‌ها آب شده و چشمه‌های فصلی و آبشارها جانی دوباره می‌گیرند. آبشارها جریان می‌یابند، درختان جنگلی و باغات میوه شکوفه می‌دهند و سبزی و تازگی همه جا را دربرمی‌گیرد. بنابراین اگر می‌خواهید سفری را تجربه کنید که نهایت شکوه و زیبایی طبیعت اخلمد را ببینید، در فصل بهار به این بهشت گمشده سر بزنید.

آدرس دقیق اخلمد مشهد و مسیر دسترسی

روستای اخلمد در شهرستان چناران، در ۸۰ کیلومتر مشهد قرار دارد. در واقع می‌توان گفت فاصله مشهد تا اخلمد 89 کیلومتر است.

برای رسیدن به این روستای توریستی باید ابتدا وارد بزرگراه مشهد-قوچان شوید. بعد از طی ۶۰ کیلومتر به خروجی چناران می‌‌رسید. پس از عبور از چناران، حدود ۱۰ کیلومتر از شهر دور می‌شوید و سر یک جاده فرعی، تابلوی روستای اخلمد را می‌بینید. ۱۴ کیلومتر نیز در جاده فرعی طی می‌کنید و در نهایت به روستای اخلمد و طبیعت دلنشین آن می‌رسید.

هزینه ورودی اخلمد مشهد

یکی از مهم‌ترین بخش‌های هزینه هر سفر، قیمت ورودی جاذبه‌های گردشگری و اماکن دیدنی است. بااین‌حال، خوشبختانه بازدید از جاذبه‌های طبیعی اخلمد رایگان بوده و هیچ هزینه‌ای ندارد. بنابراین شما می‌توانید سفر به این روستای ییلاقی در استان خراسان رضوی را روشی موثر برای کاهش هزینه سفر به مشهد بدانید.

نکات لازم هنگام بازدید از روستای اخلمد در مشهد

روستای اخلمد با وجود شهرت و محبوبیتی که دارد، همچنان طبیعت بکر و بی‌نظیر خود را حفظ کرده است. بنابراین شایسته است برای حفظ هر چه بیشتر این منطقه رویایی برخی نکات را رعایت کنیم:

• به طبیعت‌ احترام بگذارید و زباله‌های خود را هرگز در طبیعت رها نکنید.
• هنگام طبیعت‌گردی یا کمپینگ در اخلمد، به طبیعت منطقه، گیاهان و حیوانات آسیب نزنید.
• به اهالی روستا و مردم منطقه احترام بگذارید و حتماً سنت‌ها و قوانین‌ آنها را رعایت کنید.
• فراموش نکنید که با توجه به کوهستانی بودن منطقه، به ویژه اگر قصد اتراق در طبیعت را دارید، از وضعیت جوی مطلع باشید.

سفر به مشهد و بازدید از روستای اخلمد

اخلمد یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین نقاط ییلاقی در نزدیکی شهر مقدس مشهد است که به واسطه آب‌وهوای کوهستانی و دلچسب، طبیعت بکر و همچنین دربرداشتن جاذبه‌های متعددی مانند کوه، غار، صخره‌های مرتفع، دره و آبشارهای مختلف، موردتوجه گردشگران قرار گرفته است. امکانات این منطقه از جمله مجتمع‌های تفریحی اقامتی، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رستوران، فروشگاه و مسجد نیز شرایط را برای اقامت و تفریح در این منطقه به خوبی فراهم ساخته است. اگر مشتاق شدید از این فضای بکر طبیعی دیدن کنید، همین الان برای خرید بلیط مشهد اقدام کنید و چمدان‌ها را ببندید. اما اگر قبلا از روستا و پارک اخلمد مشهد دیدن کرده‌اید، لطفا در قسمت نظرات، تجربیات خود را با ما هم در میان بگذارید.

سوالات متداول:

1. اخلمد کجاست و چه جاذبه‌هایی دارد؟

اخلمد یک منطقه طبیعی و تاریخی در شمال شرقی مشهد است که به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب این شهر شناخته می‌شود. در اینجا می‌توانید از طبیعت سرسبز و زیبای اخلمد لذت ببرید. در ضمن، اخلمد همچنین دارای مکان‌های مذهبی و تاریخی مهمی است که مکان مورد علاقه زائران و مسافران مذهبی است.

2. آب و هوای اخلمد چگونه است؟

اخلمد دارای آب و هوایی معتدل است، اما در طول تابستان‌ ممکن است دما به بیش از 30 درجه سانتی‌گراد برسد. اگر در فصل تابستان قصد سفر به اخلمد را دارید، بهتر است لباس‌های تابستانی و کفش‌های راحتی برای پیاده‌روی‌های در طبیعت داشته باشید. در فصل بهار و پاییز، هوای این منطقه معمولا خنک و مطبوع است که به شما احساس آرامش خواهد داد.

3. آیا اخلمد مشهد باز است؟

بله؛ روستای اخلمد در نزدیکی مشهد، منطقه‌ای طبیعی است که محدودیت ورود و خروج ندارد.