دانشگاه جندی شاپور اهواز؛ آموزشگاهی تاریخی

حتماً شما هم بارها نام دانشگاه جندی شاپور اهواز را از دانشجویان یا اهالی این شهر شنیده‌اید؛ اما قطعا شگفت‌زده خواهید شد اگر بدانید که این مجموعه آموزشی یکی از نخستین دانشگاه‌های جهان است و نشان‌دهنده اهمیت علم‌آموزی به ویژه در حوزه سلامت در ایران باستان بوده است. اگر می‌خواهید درباره دانشگاه جندی شاپور بیشتر بدانید، با ما تا انتهای مقاله همراه شوید.

دانشگاه جندی شاپور کجاست ؟

اگر بخواهیم بگوییم دانشگاه جندی شاپور در حال حاضر کجاست، باید بدانید که این دانشگاه در استان خوزستان، شهرستان اهواز واقع شده است. دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بزرگترین دانشگاه علوم پزشکی ایران و مهم‌ترین دانشگاه علوم پزشکی استان خوزستان است. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های مادر و تیپ یک ایران شناخته می‌شود و از لحاظ تعداد مقالات در بین 10 دانشگاه برتر کشور قرار دارد.

درباره دانشگاه جندی شاپور گفتنی‌ها بسیار است و برای شناخت بیشتر آن باید به دوران ایران باستان برگردیم. در ادامه به تاریخچه دانشگاه جندی شاپور خواهیم پرداخت.

دانشگاه جندی شاپور اهواز روی نقشه گوگل

تاریخچه دانشگاه جندی شاپور اهواز

در مهرماه سال 1334 خورشیدی دانشگاهی به نام دانشگاه «گندی شاپور» در شهر اهواز افتتاح شد و سپس نام آن به جندی شاپور تغییر کرد. این دانشگاه که به یاد و نام دانشگاه باستانی گندی شاپور ساخته شده بود، در نزدیکی رودخانه کارون و در همسایگی باغ گیاهان گرمسیری قرار داشت. طراحی و معماری بنای دانشگاه را معماران مشهوری مانند کامران دیبا و آندره گدار برعهده داشتند؛ از این رو معماری این دانشگاه همچنان منحصربه‌فرد است.

اولین دانشکدۀ این دانشگاه تازه‌تأسیس، دانشکده کشاورزی بود. سپس رشته‌ها و دانشکده‌های ادبیات، ریاضی و پزشکی نیز اضافه شدند. پس از مدتی دانشکده پزشکی و علوم وابسته، از دانشگاه جندی شاپور جدا شد و نام «دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور» را به خود گرفت که یکی از دانشگاه‌های مطرح کشور است. اگر می‌خواهید رتبه دانشگاه جندی شاپور اهواز در جهان را بدانید، باید بگوییم در آخرین رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان که در سال ۲۰۲۳ میلادی براساس مرجعیت علمی توسط موسسه لایدن انجام شد، این دانشگاه در رتبه ۱۲۳۶ جهانی ایستاده است.

نام دانشگاه جندی شاپور سابق که در حال حاضر رشته‌‌هایی به جز رشته‌های علوم پزشکی را میزبانی می‌کند، به پاس رشادت‌های شهید دکتر مصطفی چمران به «دانشگاه شهید چمران اهواز» تغییر کرد.

آنچه خواندید سرگذشت دانشگاه جندی شاپور کنونی بود که در دوران معاصر تأسیس شده است؛ اما داستان دانشگاه جندی شاپور باستانی که نام آن را بر دانشگاه فعلی نهاده‌اند، به دوران ساسانیان برمی‌گردد که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم.

دانشگاه جندی شاپور در زمان ساسانیان

آنچه امروزه ما به لحاظ تاریخی به عنوان دانشگاه جندی شاپور می‌شناسیم، دانشگاهی باستانی است که تأسیس آن به دوران ساسانیان و حکومت شاپور اول برمی‌گردد. در ادامه، با تاریخچه تاسیس این دانشگاه تاریخی و جزئیات آن آشنا خواهیم شد.

تاسیس شهر گندی شاپور؛ قدیمی‌ترین شهر دانشگاهی جهان

شاپور اول دومین پادشاه ایران در سلسله ساسانی بود که پس از مرگ پدرش اردشیر بابکان (بنیان‌گذار پادشاهی ساسانیان) به سلطنت رسید. دوران پادشاهی شاپور اول به دلیل نبردهایی که بین امپراتوری ایران با امپراتوری روم در گرفت، بسیار حائز اهمیت است. در این دوران 4 نبرد مختلف بین ایران و روم اتفاق افتاد:

• نبرد اول: این جنگ از زمان اردشیر بابکان آغاز شده و شاپور اول آن را تا پیروزی کامل ایرانیان ادامه داد. این نبرد با تصرف ارمنستان توسط ایران همراه بود.
• نبرد دوم: نبرد باربالیسوس که با پیروزی ایران و شکست سنگین رومیان همراه بود.
• نبرد سوم: در این نبرد هم ایرانیان پیروز شدند و شهر استراتژیک انطاکیه (در ترکیه کنونی) را تصرف کردند.
• نبرد ادسا: رومی‌ها که از فتوحات ایرانیان خشمگین بودند، به فرماندهی امپراتور خود، والریانوس، به شرق ایران حمله کردند. سپاهیان دو کشور در شهر ادسا با یکدیگر روبرو شدند و این بار هم ایرانیان به پیروزی دست یافتند و والریانوس اسیر شد.

شاید برایتان این سوال پیش آمده باشد که اهمیت این نبردها و ارتباط آنها با دانشگاه جندی شاپور چیست؟ نکته مهم این نبردها آن است که شاپور اول در طول حکومت خود شهرهای زیادی از جمله بیشاپور در کازرون و گندی شاپور در اهواز را بنا کرد. او این شهرها را پس از نبرد با رومیان و شکست آنها، با استفاده از نیروی کار اسرای رومی احداث کرد.

پس از نبرد ادسا، بیش از ۷۰ هزار سرباز رومی اسیر ساسانیان شده و برای ساخت و بازسازی شهرها به کار گرفته شدند. در این زمان بود که شاپور اول در سال ۲۶۱ میلادی دستور داد در جنوب غرب ایران، ۳۰ کیلومتری شرق شوش، ۱۸ کیلومتری جنوب غرب دزفول و ۵۰ کیلومتری شمال غرب شوشتر، شهری را تأسیس کنند که آن را به نام گندی شاپور می‌شناسیم. این شهر با نقشه‌ای به شکل مستطیل و شبیه به صفحه شطرنج با خیابان‌های وسیع و موازی ساخته شد و ساخت آن ۱۰ سال زمان برد.

شهر گندی شاپور را به زبان پهلوی «وه آنتیخ شاه پوهر» نامیدند؛ یعنی «بهتر از آنتیوخ را شاپور ساخته». این عبارت نشان می‌دهد که شاپور اول گندی شاپور را از شهر آنتیوخ رومیان (انطاکیه کنونی) بهتر و برتر می‌داند. پس از تکمیل ساخت شهر گندی شاپور، شاپور اول دستور داد دانشگاهی در آن ساخته شود. سپس یک بیمارستان آموزشی و یک کتابخانه نیز در مجاورت دانشگاه تأسیس شد.

عکسی از اولین بنای تاسیس شده دانشگاه جندی شاپور

دانشگاه و کتابخانه گندی شاپور؛ محل گردهمایی دانشمندان جهان

بنابراین، در سال 830 شاهنشاهی (۲۷۱ سال پس از میلاد) بود که دانشگاه جندی شاپور به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان در شهر گندی شاپور تأسیس شد. کتابخانه گندی شاپور حل گردآوری کتاب‌های پهلوی بی‌شماری از آثار متعدد یونانی، سُریانی و هندی بود؛ از این رو این کتابخانه به محلی برای گردهمایی پژوهشگران و محققان تبدیل شد.

در دانشگاه گندی شاپور ساسانیان دروس مختلفی مانند علوم طبیعی، فلسفه و الهیات، ریاضیات و... به زبان یونانی یا پهلوی تدریس می‌شد؛ اما سرآمد همه آنها دروس مرتبط با طب و سلامتی بود. شاپور اول دانشمندان رومی و یونانی را به ایران دعوت می‌کرد. او حتی برخی پزشکان قهار رومی را به استخدام دانشگاه درآورده بود و از تلاش‌های این دانشمندان برای توسعه دانشگاه و بیمارستان کمک می‌گرفت.

شهر گندی شاپور نخستین شهر دانشگاهی جهان، بیمارستان دانشگاه جندی شاپور نخستین بیمارستان آموزشی جهان و کتابخانه این دانشگاه نیز بزرگترین کتابخانه باستانی جهان محسوب می‌شد. اهمیت این شهر و دانشگاه آن برای شاپور اول به حدی بود که می‌گویند در زمان افتتاح این دانشگاه، شاپور به همه مردم و همسایگان ایران پیام داد که «درهای دانشگاه جندی شاپور به روی همه رعایای من در ایران و تمامی کسانی که شور دانش‌اندوزی در سر دارند، باز است. همه می‌توانند به دانشگاه بیایند و دل را به نور دانش روشن کنند.»

شاپور دوم و تاسیس دانشکده پزشکی گندی شاپور

پس از درگذشت شاپور اول، به مدت ۴۰ سال درگیری‌هایی در رأس حکومت به وجود آمد و این باعث شد از رونق گندی شاپور کاسته شود. زمانی که شاپور دوم پس از مرگ پدرش و پیش از آنکه پا به این دنیا بگذارد، به عنوان ولیعهد برگزیده شد، مادرش افرادخت، که زنی فرهیخته و باتدبیر بود، امور حکومت را در دست گرفت. افرادخت با زبان یونانی آشنا بود و چون مقر حکومت در شهر تیسفون در نزدیکی اعراب قرار داشت، تصمیم گرفت برای جلوگیری از تشدید درگیری‌ها با اعراب، پایتخت را به گندی شاپور منتقل کند. با این تصمیم بود که به تدریج بر آبادانی شهر افزوده شد.

در دوران شاپور دوم، دهمین شاه ساسانی، طرح‌های مختلفی برای توسعه دانشگاه، کتابخانه و بیمارستان با حضور مهندسان و معماران یونانی به تصویب رسید و دانشکده پزشکی دانشگاه گندی شاپور به طور مستقل گشایش یافت. کتابخانه مخصوص علوم پزشکی نیز افتتاح شد و به تدریج تکمیل پیدا کرد. این دانشگاه به محلی برای همکاری علمی سرآمدان علوم پزشکی از سراسر جهان تبدیل شد. برای تحصیل در این دانشگاه صف انتظار شکل می‌گرفت و به حدی درخشان بود که محل تولد دانش پزشکی نوین شناخته می‌شود.

رونق دانشگاه جندی شاپور با حضور تئودوروس پزشک مشهور یونانی به عنوان رییس دانشکده پزشکی ادامه یافت و در کمتر از ۱۰ سال، ۱۰۰ پزشک، استاد و فیلسوف از کشورهای یونان، روم، مصر، هند و چین به این دانشگاه آمدند. از این رو پیشرفت چشمگیری چه در حوزه علوم پزشکی و چه در علوم دیگری همچون فلسفه، نجوم، ریاضیات و... اتفاق افتاد. در این دوران، گیاه‌پزشکی، جراحی، روان‌شناسی، داروسازی و دامپزشکی در دانشکده پزشکی جندی شاپور ساسانیان تدریس می‌شد.

دوران خسرو انوشیروان را می‌توان دوران اوج شکوه و اقتدار دانشگاه گندی شاپور دانست؛ به گونه‌ای که در این دوران وسعت شهر دانشگاه گندی شاپور دو برابر شد. استادان بیشتری از یونان و روم به ایران دعوت شدند و پزشکان، گیاه‌شناسان، فیلسوفان و منجمان از ممالک دیگر همچون هند به ایران آمدند.

جالب است بدانید که در آن دوران برای جذب اساتید و دانشمندان قوانینی وضع می‌شد و گروه‌های علمی شبیه به آنچه امروزه هیئت علمی دانشگاه می‌شناسیم شکل می‌‌گرفت. فارغ‌التحصیلان این دانشکده پس از اتمام تحصیلات، مدرک فارغ‌التحصیلی و دانشجویان پزشکی نیز پروانه طبابت دریافت می‌کردند. بنابر اسناد تاریخی، ۵۰۰ استاد و ۵۰۰۰ دانشجو در این دانشگاه فعالیت می‌کردند و کتابخانه دانشگاه بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب را در خود جای می‌داد!

دانشگاه گندی شاپور ساسانیان؛ مهد علم جهان باستان

پس از مرگ شاپور دوم و در دوران پادشاهی خسرو انوشیروان، دانشگاه جندی شاپور به‌عنوان کانون اصلی انتقال دانش بین شرق و غرب عالم محسوب می‌شد و شهر گندی شاپور را به «شهر علم» در جهان می‌شناختند. در این دوران برای پزشکان منشور اخلاقی تدوین شده بود، داروخانه بسیار بزرگی در بیمارستان احداث شده بود و به وضعیت رفاهی بیماران، دانشجویان و اساتید بسیار توجه می‌شد. به گونه‌ای که مسکن برای همه فراهم بود و شهرک‌های متعددی برای اسکان جمعیت دانش‌پژوهان وجود داشت.

در این زمان، انجمن پزشکان ایجاد شد و سالانه به طور منظم سرآمدان علوم پزشکی گرد هم می‌آمدند و آخرین دستاوردهای خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند. جالب آنکه به برکت وجود این دانشگاه عظیم، نخستین کنگره علمی بین‌المللی در قرن ۶ میلادی توسط خسرو انوشیروان برگزار شد و صدها پزشک و دانشمند غیرایرانی، دانشجویان و اساتید دانشگاه گندی شاپور، موبدان و عالمان مسیحی همگی برای شرکت در این همایش یک روزه در تیسفون گرد هم آمدند.

دوران اوج و شکوه شهر دانشگاهی گندی شاپور با ورود اسلام به ایران به پایان رسید. البته با توجه به ماهیت علمی و فرهنگی این شهر، دانشگاه از گزند حوادث مصون ماند و به فعالیت خود ادامه داد. حتی بارها مورد مراجعه خلفا و پادشاهان اسلامی نیز قرار می‌گرفت. به‌علاوه این دانشگاه نقش بسیار مهمی در انتقال علم و تجربه به مسلمانان داشت و همچنان در علوم پزشکی و درمانی پیشرو و سرآمد بود.

معماری دانشگاه جندی شاپور اهواز

همان‌طور که گفتیم، دانشگاه جندی شاپور سابق (دانشگاه شهید چمران فعلی) با معماری کامران دیبا و آندره گدار ساخته شد. با توجه به آنکه قرار بود دانشگاه در یک زمین کاملاً عریان احداث شود و طرح جامعی نیز در ذهن مسئولان وجود نداشت، معماران توانستند با دست باز، فضاها و ساختمان‌های مختلف این دانشگاه را حول محور یک پیاده‌راه مرکزی طراحی و اجرا کنند. در طول پیاده‌رو مرکز دانشگاه جندی شاپور اهواز، فضاهایی با مقیاس‌های گوناگون و با کاربری‌های مختلف خلق شد.

ساختمان شماره ۱ دانشگاه رو به خیابان قرار دارد و محل اجتماع دانشجویان به شمار می‌آید. این بنا، که دو برج نیز در دو طرف آن به چشم می‌خورد، به شکل یک درواز ورودی عمل می‌کند و نقطه آغازین مسیر پیاده‌رو است. در ادامۀ مسیر و پس از فضاهای سبز گسترده و باطراوت، مسجد دانشگاه قرار دارد که از لحاظ معماری یکی از بناهای شاخص دانشگاه است. در سنت معماری مساجد ایرانی، حیاط مسجد به گونه‌ای ساخته می‌شد که به عنوان رابط میان مسجد و بازار عمل می‌کرد. از این رو حیاط مسجد تنها یک حیاط نبود، بلکه به عنوان محلی برای گفت‌وگوی بازاریان، تعامل میان خریدار و فروشنده و حتی معاملات تجاری محسوب می‌شد.

کامران دیبا با الهام از این نقش کلیدی حیاط در معماری سنتی مساجد ایرانی، این الگو را برای مسجد دانشگاه جندی شاپور نیز در نظر گرفته بود و یک حیاط باصفا برای آن طراحی کرد که بی‌ارتباط با سایر فضاهای دانشگاه هم نباشد.

ساختمان مسجد در نقطه تلاقی سه مسیر اصلی دانشگاه قرار دارد و حیاط آن می‌تواند مبدأ و مقصد عابران باشد. این مسجد با استفاده از آجرهای گندمگون ساخته شده و گنبد و مناره فیروزه‌ای رنگ آن مانند نگینی می‌درخشد. از وجوه برجستۀ مسجد دانشگاه جندی شاپور که آن را به یکی از جاهای دیدنی اهواز تبدیل کرده، عدم وجود کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای رنگ مرسوم و استفاده از حداقل رنگ در تزئینات آن است.

امکانات دانشگاه جندی شاپور اهواز

دانشگاه جندی شاپور اهواز به عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر کشور در حوزه علوم پزشکی از امکانات متنوعی برخوردار است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

خوابگاه دانشگاه جندی شاپور اهواز

دانشگاه جندی شاپور اهواز دارای ۸ خوابگاه برای دانشجویان دختر و پسر و ۱ خوابگاه متأهلی به شرح زیر است:

جدول خوابگاه‌های دانشگاه جندی شاپور اهواز

استخر دانشگاه جندی شاپور اهواز

مجموعه استخر دانشگاه جندی شاپور در نزدیکی کوی استادان دانشگاه واقع شده است و دانشجویان، اساتید و خانواده آنها و کارکنان دانشگاه (از جمله بازنشستگان) می‌توانند با ارائه مدارک از خدمات این مجموعه استفاده کنند. بانوان در روزهای زوج و آقایان در روزهای فرد در سه سانس عمومی و یک سانس مخصوص اعضای هیئت علمی می‌توانند رزرو سانس خود را انجام دهند.

کتابخانه دانشگاه جندی شاپور

کتابخانه دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز یکی از کتابخانه‌های غنی کشور در حوزه علوم پزشکی است که در سال ۱۳۶۶ در طبقه فوقانی ساختمان دانشکده پزشکی دانشگاه جندی شاپور گشایش یافت. با گسترش منابع کتابخانه و نیاز به فضای بیشتر، در سال ۱۳۸۸ ساختمان جداگانه‌ای برای این کتابخانه احداث شد و در نهایت کتابخانه مرکزی دانشگاه جندی شاپور اهواز در ساختمان جدید کار خود را آغاز کرد. در این کتابخانه بیش از ۴۸ هزار منبع علمی مختلف اعم از پایان‌نامه‌ها، کتاب‌های انگلیسی، کتاب‌های فارسی، گزارش‌های تحقیقاتی و منابع چند رسانه‌ای در اختیار محققان قرار گرفته است.

کلینیک ویژه تخصصی دندانپزشکی دانشگاه جندی شاپور اهواز

کلینیک ویژه تخصصی دندانپزشکی دانشگاه جندی شاپور در سال ۱۳۹۵ کار خود را آغاز کرده است و خدمات تخصصی دندانپزشکی همچون ارتودنسی کودکان، دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی، اندودانتیکس و درمان ریشه را ارائه می‌دهد.

این کلینیک خارج از زمان آموزشی و اداری، همه روزه از ساعت ۱۶:۳۰ تا ۲۱ و در روزهای شنبه و سه‌شنبه در شیفت صبح از ساعت ۸:۳۰ صبح تا ۱۲ ظهر در خدمت مراجعان است. علاوه بر این، انواع خدمات رادیولوژی و تصویربرداری دهان و دندان نیز در این کلینیک ارائه می‌شود.

 آدرس و شماره تماس دانشگاه جندی شاپور اهواز

همان‌طور که بالاتر توضیح دادیم، دانشگاه قدیمی جندی شاپور امروزه به دو دانشگاه چمران و دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تفکیک شده است. البته این دو دانشگاه در یک پردیس قرار دارند؛ اما مسیر دسترسی به هریک متفاوت است.

• آدرس بیمارستان علوم پزشکی جندی شاپور اهواز: بلوار گلستان، نرسیده به میدان دانشگاه، بلوار علوم پزشکی
• سایت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز: www.ajums.ac.ir
• شماره تلفن: 06133110000

دانشگاه شهید چمران اهواز نیز که به رشته‌های مهندسی، ریاضیات، علوم پایه، روانشناسی و تربیت بدنی اختصاص دارد، در نشانی زیر واقع شده است:

• آدرس دانشگاه شهید چمران اهواز: انتهای بلوار گلستان، ضلع جنوبی میدان دانشگاه
• سایت دانشگاه شهید چمران اهواز: www.scu.ac.ir
• تلفن: 061۳۳۲۲۶۶۰۰

کتابخانه جندی شاپور ایران مال

در بازار ایران مال که یکی از بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین مراکز تجاری تهران است، کتابخانه‌ای وجود دارد که آن را کتابخانه جندی شاپور نامیده‌اند. این کتابخانه در طبقه دوم مجتمع ایران مال قرار گرفته و با در بر داشتن بیش از ۷۰ هزار جلد کتاب، دومین کتابخانه بزرگ کشور پس از کتابخانه ملی ایران محسوب می‌شود. نام این کتابخانه به افتخار کتابخانه عظیم شهر دانشگاهی گندی شاپور انتخاب شده است.

کهن‌ترین مجموعه آموزشی جهان از دیروز تا امروز

دانشگاه جندی شاپور اهواز در شهر گندی شاپور در دوران ساسانیان ساخته شد و با وجود یک بیمارستان آموزشی و یک کتابخانه عظیم، به بزرگترین مرکز تبادل دانش و محل تولد دانش پزشکی نوین تبدیل شد. در حال حاضر دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز که به افتخار آن دانشگاه باستانی به این نام خوانده می‌شود، یکی از برترین دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران به شمار می‌آید.

اگر از دانشجویان دانشگاه جندی شاپور هستید و از شهر دیگری به اهواز سفر می‌کنید، می‌توانید با بلیط هواپیما اهواز ارزان سفر اقتصادی‌تری داشته باشید. البته گردشگران شهر تاریخی اهواز نیز می‌توانند در سفر تفریحی خود از محوطه این دانشگاه در کنار کارون زیبا دیدن کنند.

سوالات متداول:

1. مساحت دانشگاه جندی شاپور اهواز چقدر است؟

وسعت دانشگاه جندی شاپور 126 هکتار، معادل 1.260.000 مترمربع است.

2. دانشگاه جندی شاپور اهواز در چه زمانی تاسیس شد؟

تاریخچه این دانشگاه باستانی به سال 240 میلادی و به‌قدرت‌رسیدن شاپور اول، دومین پادشاه ساسانی برمی‌گردد. بااین‌حال، دانشگاه جدید جندی شاپور در عصر مدرن، در سال 1334 خورشیدی بنا شد.

3. دانشگاه جندی شاپور در کدام شهر و در زمان کدام حکومت تاسیس شد؟

نام دانشگاه جندی شاپور به دو دانشگاه اشاره دارد. معروفترین آن‌ها، دانشگاه جندی شاپور اهواز است که در زمان حکومت پهلوی دوم ساخته شد. دانشگاه دیگر، دانشگاه صنعتی دزفول نام دارد که در سال 1351 و اواخر دوران پهلوی دوم در شهر دزفول تاسیس شد.

4. دانشگاه جندی شاپور به دستور کی ساخته شد؟

دانشگاه باستانی جندی شاپور در زمان ساسانیان و به دستور شاپور دوم تاسیس شد.

5. دانشگاه جندی شاپور اهواز چه رشته هایی دارد؟

دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز درحال‌حاضر دارای 9 دانشکده تخصصی بوده و رشته‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، پرستاری، داروسازی، اتاق عمل، شنوایی‌سنجی، بهداشت عمومی، پرتوشناسی، گفتاردرمانی، علوم آزمایشگاهی، علوم تغذیه، مامایی، هوش‌بری، کاردرمانی، بهداشت محیط، فوریت‌های پزشکی و فیزیوتراپی را ارائه می‌دهد.