منار جنبان لرزانترین سازه اصفهان

اصفهان شهر عجایب معماری قدیم ایران است. معماری منار جنبان به عنوان یکی از این شاهکارها، تا امروز مایه شگفتی و اعجاب است. راز منارجنبان اصفهان تا همین اواخر نامشخص بود تا متخصصین ایرانی به حل این معما رسیدند. قبل از خرید بلیط تهران اصفهان و دیدن این اثر، حتما درباره تاریخچه این بنای منحصربفرد بیشتر بدانید. بهترین زمان بازدید از  منارجنبان، فصل پاییز و بهار است. بلیط هواپیما در این فصول ارزانتر است.

تاریخچه منار جنبان

ساخت منارجنبان به دوره ایلخانی می رسد. در زمانی پادشاهی اولجایتو، معماری ایران رنگ و بویی تازه گرفت. همزمان با گنبد سلطانیه، منارجنبان نیز اصفهان احداث شد. اینجا در اصل آرامگاه یکی از عرفای مشهور اصفهان به نام عبدالله کارلادانی است. به همین دلیل این محله از اصفهان به کارلادان شهرت دارد. مطابق با سنگ نوشته مقبره در اوایل قرن هشتم وفات یافته و آرامگاه و مناره مدتی بعد از آن طراحی شده است. دورتادور سنگ مقبره با آیاتی سوره یاسین مزین شده است. در گویش اصفهانی این بنا به صورت «مونار جونبان» تلفظ می شود.

معماری منارجنبان

با توجه به اینکه منارجنبان در سده هشتم هجری و دوران ایلخانان ساخته شده است، ویژگی های این دوره را دارد. یکی از ویژگیهای این دور، ساخت آرامگاه با ایوان و مناره است. مناره ها در این دوران باریکتر و قوسها تیزی بیشتری پیدا کرد. محوطه منار جنبان از 4 بخش اصلی مناره ها، ایوان، قبرستان و چله خانه تشکیل است. ارتفاع مناره های این ارامگاه 7.5 متر است و فاصله بین آنها 9 متر است.  مقبره در ایوانی به ارتفاع 10 متر جای گرفته است. از لحاظ تناسبات فضایی و زیبایی شناسی معماری، خیره کننده است. عجایب منارجنبان در واقع لرزش همزمان مناره ها در اثر حرکت یکی از آنهاست. تزیینات منارجنبان بسیار محدود است و فقط در جاهایی کاشیکاری انجام شده است.

مناره های قابل ارتعاش یکی از شگفتیهای منارجنبان

سازنده منارجنبان

برخی این مناره قدیمی را منارجنبان شیخ بهایی می دانند و ساخت آن را به او نسبت می دهند. نکته مهم درباره آثار معماری شیخ بهایی این است که هیچ سند تاریخی موجود نیست و اثبات این موضوع دشوار است. تاکنون هیچ اطلاعاتی از معمار منارجنبان به دست نیامده است.

منار جنبان در دوره قاجار

ساعت تکان دادن منارجنبان

قبلا عموم بازدیدکنندگان علاقه داشتند داخل مناره ها بروند و با تکان دادن مناره ها ارتعاش آن را ببنند. این حرکت آسیبهای فراوانی به مناره ها و کل ساختمان وارد کرد. میراث فرهنگی برای پیشگیری از این موضوع، حرکن دادن مناره ها را ممنوع کرده است. تکان دادن منار جنبان فقط توسط کارشناس میراث و 4 بار در روز انجام می شود.  

راز منارجنبان اصفهان

درگذشته منارجنبان و تکان خوردن همزمان مناره ها، رازی مجهول بود، تا جایی که مردم آن را به کرامات عبدالله کاردلانی نسب می دادند. امروزه جواب علمی این معما در طراحی سازه بنا مشخص شده است. معماران کاربلد آن زمان، مناره و سازه ساختمان را به شکلی ساخته اند که انگار از راه یک خط به هم وصل هستند. علت لرزش منارجنبان ارتعاش یکی از مناره ها مانند آونگ که باعث حرکت دیگری می شود. در فیزیک این پدیده رزونانس گفته می شود. در نظر داشته باشید زیبایی این اثر معماری صرفا به لرزش مناره ها نیست، شما بالا رفتن از پله مارپیچی این بنا، منظره ای بی نظیر از محوطه منار جنبان و اصفهان خواهید دید.

بهترین زمان بازدید از منار جنبان

اصفهان شهر زیبایی های پر رمز و راز است و شما هر زمانی به این شهر سفر کنید، غرق در این شگفتیها خواهید شد. ولی بهترین زمان سفر به منار جنبان، پاییز و بهار است. دمای هوای مطبوع و نورهای زاویه دار و ملایم، تصویر بدیعی از منار جنبان را در ذهن شما حک می کند.

جاهای دیدنی نزدیک منار جنبان

تعدادی از معروف‌ترین جاهای دیدنی اصفهان نزدیک منار جبان قرار دارد. از جمله این مکان‌ها عبارتند از:

باغ پرندگان ناژوان

آکواریوم اصفهان

پارک نازوان

باغ پرندگان اصفهان

اقامتگاه و هتل نزدیک منارجنبان

اقامتگاه بومگردی کوچه باغ

اقامتگاه بومگردی اصفهان

منارجنبان در ایران

به جز منارجنبان اصفهان، جنیدن بنای دیگر به این نام شهرت دارند. منار جنبان گلپایگان و منارجنبان سبزوار نمونه های معروف هستند.

آدرس منارجنبان

برای دیدن این اثر شگفت معماری باید 6 کیلومتر در جاده اصفهان به نجف آباد طی کنید تا به محله کارلادان بروید. شما مناره ها را از جاده خواهید دید.

زمان بازدید منارجنبان تمام ایام هفته از ساعت 9 صبح تا 4 عصر امکانپذیر است.

سوالات متداول:

کدام معمار منار جنبان را ساخته است؟

بر خلاف تصور شیخ بهایی سازنده منار جنبان نیست و اطلاعی از معمار این بنا در دست نیست.

دلیل لرزش منار جنبان چیست؟

در اثر پدیده فیزیکی رزونانس، حرکت یک مناره، باعث حرکت مناره دیگر می شود.

منارجنبان آرامگاه کیست؟

عبدالله کارلادانی، عارف اصفهانی در این محل دفن شده است.