کاخ خورشید یا کلات نادری افشاریه

در میان کاخ های ایرانی، کاخ خورشید نمونه ای بی همتاست. معماری کاخ خورشید ترکیبی از هنر ایرانی و هند است. با سفر به این کاخ، جاهای دیدنی کلات نادری در طبیعت شگفت انگیز هزار مسجد شما را جذب زیبایی بکر منطقه خواهد کرد. اگر با پرواز تهران مشهد به سمت کاخ خورشید می روید، از سوغات کلات نادری غافل نشوید. برای خرید بلیط ارزان هواپیما، فصل بهار زمان مناسبی است.

کاخ خورشید، یادرگار افشاریه

پس از اینکه نادر از فتح هند بازگشت، غنایم و جواهرات فراوانی با خود به ایران آورد. ساخت کلات نادری که بی شباهت به آرامگاه نیست، از این منبع مالی تامین شد. بسیاری معتقدند این محل را نادر برای آرامگاه خود ساخته بود ولی تاریخ به گونه ای دیگر رقم خورد. قصر خورشید در باغی ایرانی به طول 168 و عرض 122 متر طراحی شده است. ساخت آن در میانه قرن 12 هجری و به فرمان نادرشاه انجام گرفته است. مسیر دسترسی به کاخ خورشید از دره ای تنگ امکانپذیر بوده که در گذشته دروازه ارغونشاه نامیده می شد. دلیل انتخاب این موقعیت غیرقابل دسترس در میان کوههای هزار مسجد، برای حفاظت از گنجینه نادرشاه از هند شامل کوه نور، دریای نور و تخت طاووس بوده است. این اثر مهمترین بنای دوره افشاریه است. علت نامگذاری کاخ خورشید احتمالا به خاطر  نوع معماری ویژه آن بوده است. کاخ خورشید به نامهای دیگری چون کلات، عمارت خورشید و کلات نادری هم شناخته می شود.

کاخ خورشید یا کلات نادری

معماری کاخ خورشید

از دوران گذشته، کاخهای اندکی تا امروز سرپا مانده است. بدون شک قصر خورشید یکی از بهترین قصرهای شاهی در ایران است. این کاخ به صورت کوشک و در سه طبقه ارتفاعی بنا شده که ارتفاع آن 20 متر است. . یکی از زیباترین بخشهای کاخ در نمای بیرونی، استوانه بلند قصر است که آن را از همه کاخ های ایران متمایز می کند. اینجا اقامتگاه نادرشاه بوده است. سبک معماری کاخ، پیرو سبک اصفهان صفویه و دارای تاثیراتی از هنر هند در جزییات است. مصالح اصلی بنا سنگ و روی نمای بیرونی با تزییناتی گیاهی آراسته شده است.

پلان کاخ خورشید: نقشه کاخ به صورت هشت ضلعی منظم است. ورود به کاخ از 8 سمت انجام می شود. پلان قصر به کاخ چلستون قزوین شباهت زیادی دارد.

سردابه کاخ خورشید: این طبقه به صورت زیرزمین با یک رشته پله به فضای میانی طبقه همکف فصل می شود. برخی اینجا را محلی برای دفن نادرشاه می دانند.

طبقه همکف کلات نادری: این طبقه تالاری بزرگ دارد که گویا زمانی محل نگهداری گنجینه نادرشاه بوده و امروز به موزه مردمشناسی کلات تبدیل شده است. چهار رشته پله، همکف را به طبقه اول وصل می کند.

طبقه اول کاخ خورشید: این طبقه فقط با فضای استوانه بزرگ در ارتباط است و در هر ضلع تاقچه هایی  مقرنس دار تعبیه شده است.

استوانه کاخ خورشید: در مرکز پلان کاخ، استوانه جای گرفته است. بدنه بیرونی به صورت شیاردار از 66 نیم ستون سنگی تشکیل شده که یادآور معماری گورکانی در هند است. فضای داخلی استوانه بسیار ماهرانه با معماری ایرانی و تزیینات رنگی منحصر ساخته شده است که با یک کاربندی زیبا به سقف می رسد.

ایوانهای کاخ نادرشاه: در هر ضلع قصر ایوان ورودی بزرگی تعبیه شده که از نمادهای مهم معماری ایران است.

نقشه کاخ خورشید

جاهای دیدنی کلات نادری

کلات از مناطق جذاب گردشگری مشهد است. جاذبه های طبیعی و تاریخی کلات بسیار است. شما می توانید به دیدن مسجد گنبد کبود، روستای لایین کلات نادری، هزارمسجد، قله زو، جنگل سیستان کلات، روستای مارشک، دره های کلات، دره آل کلات و ارتکند کلات بروید. مهمترین جاهای تاریخی کلات شامل موارد زیر است:

بند نادری

بند نادری عملکردی مانند سدهای امروز داشته است. این  بند تاریخی، نزدیک کلات نادری قرار گرفته است. ارتفاع بند هفتاد متر است که ساخت آن بسیار هزینه بر بوده است. پهنای بند نیز عریض بوده و بین 8 تا 11 متر است. سازه سد از آجر و ساروج تشکیل شده که در مقابل آب بسیار مقاوم است.  

قلعه ارغونشاه

دره ورود به کلات مانند یک دژ دفاعی برای کاخ خورشید ساخته شده است. هنوز بقایای به جا مانده از برج و دیواره ها روی صخره های مرتفع دیده می شود. در این محل کتیبه نادری قرار دارد که سنگ نوشته ای مفصل در سوگ نادرشاه است.

کتیبه نادری

نزدیک دروازه ارغونشاه، کتیبه سنگی بزرگی در 15 متری سطح رودخانه وجود دارد. این کتیبه بزرگ دارای اشعاری به زبان ترکی است.

مسیر دسترسی کلات نادری

برای رسیدن به کلات نادری باید از مشهد وارد جاده کلات نادری شوید. پس از طی کردن 145 کیلومتر به کلات خواهید رسید. از جاده اصلی تا کاخ خورشید چند کیلومتر راه است.  

بهترین زمان سفر به کلات نادری

فصل بهار و تابستان بهترین فصل سفر به کلات نادری است. هوای کوهستانی مطبوع این منطقه و طبیعت بی نظیر کلات در بهار بسیار دیدنی است. در فصل پاییز و زمستان کلات هوای سردی دارد.

ساعت بازدید از کاخ خورشید همه روزه از ساعت 9 تا 5 عصر است.

سوالات متداول:

فاصله کلات نادری تا مشهد چقدر است؟

فاصله کلات تا مشهد 145 کیلومتر است و دو ساعت راه با ماشین مسافت است.

کاخ خورشید با چه سبک معماری ساخته شده است؟

این کاخ دارای سبک معماری اصفهان و متاثر از هنر گورکانی است.

بلیط ورودی کاخ خورشید چقدر است؟

برای گردشگر ایرانی 10 هزارتومان و 30 هزارتومان برای گردشگر خارجی