کاخ موزه توپکاپی؛ سکونتگاه سلاطین عثمانی
به روز رسانی: 13 مرداد ، 1403 مقاصد پر طرفدار
تاریخ و روایتهای تاریخی همیشه یکی از موضوعات جذاب دنیا بوده است. حالا اگر قصهگوی این روایتها شهری مانند استانبول و موزهای نظیر کاخ توپکاپی باشد که دیگر نورعلینور است. در میان تمام موزههای استانبول، عیار توپکاپی از همه بیشتر است؛ شاید دلیل این جایگاه والا را بتوان به تاریخ درخشانی که از امپراتوری باشکوه عثمانی به تصویر میکشد، نسبت داد. در این مطلب از تریپ قصد داریم دست شما را بگیریم و با خود به تالارها و اتاقهای هزارتوی کاخ موزه توپکاپی ببریم. پس، اگر به دنیای هنر و تاریخ علاقهمندید، تا انتها همراه ما باشید.
کاخ توپکاپی کجاست؟
موزه توپکاپی (Topkapi Palace Museum) یکی از عمارتهای باشکوه ترکیه است که در بخش اروپایی شهر استانبول و در بافت قدیمی آن قرار دارد. این موزه به مدت 4 قرن محل اصلی اقامت سلاطین عثمانی و درباریان جاهطلب آن دوران بوده است. حدود یک قرن پیش این کاخ سلطنتی به موزهای با گنجینههای باستانی بیشمار و دستنوشتههای تاریخی مهم تبدیل شد.
درحالحاضر توپکاپی یکی از مهمترین آثار ملی ترکیه به شمار میرود. این بنای باستانی روی بلندترین نقطۀ کوهپایهای مشرف به دریای مرمره واقع شده و فاصله بسیار کمی با جاذبههای مهمی مانند ایاصوفیه و مسجد سلطان احمد دارد.
موقعیت جغرافیایی کاخ توپکاپی روی نقشه گوگل
تاریخچه کاخ توپکاپی در دوره عثمانیان
کاخ توپکاپی استانبول یکی از بزرگترین و قدیمیترین کاخهای جهان است که در سال 1478 میلادی به دستور سلطان محمد دوم، نخستین پادشاه عثمانی، ساخته شد. این بنای باستانی در طول امپراتوری 600 ساله عثمانیان میزبان 30 پادشاه و هزاران نگهبان و پیادهنظام سلطنتی بوده است.
نکته جالبتوجه در مورد این بنا این است که با آمدن هر پادشاه تغییرات شگرفی در سبک معماری و وسعت آن انجام میشد. به همین دلیل اگر از تالارها و کاخهای بیشمار این سازه تاریخی دیدن کنید، میتوانید به راحتی نظارهگر ترکیبی باشکوه از سبک معماری ایرانی، عثمانی و اروپایی باشید.
نام این بنا در سالهای اولیه «سرای جدید عامره» بود که بعدها با گذشت زمان به کاخ توپکاپی بهمعنی «دروازه توپها» تغییر پیدا کرد. از دلایل اصلی انتخاب این عنوان جدید میتوان به توپهای جنگی اشاره کرد که در دوره امپراتوری عثمانی مقابل دروازه این کاخ به نمایش گذاشته میشد.
معماری کاخ و موزه توپکاپی
کاخ موزه توپکاپی در زمان ساخت خود مساحتی بالغ بر 700 هزار مترمربع داشت که در هر دوره از پادشاهی عثمانی بر وسعت آن افزوده شد. این کاخ مجلل و زیبا صاحب 4 حیاط با دروازهها و دیوارهای بلند است. کاخها و عمارتهای بیشماری هم در دل این سازۀ تاریخی جا خوش کردهاند که هرکدام بخشی از جلال و شوکت امپراتوری عثمانی را به نمایش میگذارند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در ساخت تمام کاخهای پادشاهی جهان از جمله توپکاپی، حریم سلطنتی یک اصل کلیدی محسوب میشده است. به همین دلیل هم برخی از تالارها، کاخها و حیاطهای این عمارت فضایی محرمانهتر و خصوصیتر دارند. البته در بنای بزرگ توپکاپی سازههایی با کاربری نامعلوم هم دیده میشود که گویا در سالهای آخر امپراتوری عثمانی به این عمارت افزوده شده است.
در تمام بخشهای بیرونی و اندرونی کاخ موزه توپکاپی سبکی زیبا و خیرهکننده از معماری عثمانی دیده میشود. این بنا ملاتی از سنگ و چوب دارد و با الهام از کاخ ادیرنه، کاخ سابق امپراتوری عثمانی، ساخته شده است.
داخل قصر توپکاپی چه خبر است؟
در کاخ توپقاپی هزارتویی از ایوانها، تالارها، حرمسراها و اتاقهای مجلل دیده میشود که بازدید از ظرافتها و زیباییهای نهفته در هرکدام آنها زمانی بیش از 24 ساعت را میطلبد. در ادامه، سری به بخشهای متنوع این عمارت میزنیم و از داستانهای پشتپردۀ آن برایتان میگوییم.
دروازه پادشاهی
محل ورود پادشاهان عثمانی به کاخ سلطنتی طوپقاپو از دروازه پادشاهی آن عبور میکرده است. این دروازه که تنها یکی از دروازههای توپکاپی به شمار میرود، از یک طرف مشرف به آبشاری زیباست و از طرف دیگر به ایاصوفیه راه پیدا میکند.
عکسی از دروازه پادشاه
حیاط اول تا چهارم
شاکله اصلی کاخ موزه توپکاپی را حیاطهای اول تا چهارم آن تشکیل میدهند. نخستین و بزرگترین حیاط ساختهشده در این عمارت حیاط اول است که دورتادور آن را دیوارها و دروازههای بلند احاطه میکند. در حیاط اول یا بیرونی، 4 ساختمان اصلی تحت عنوان کلیسا، اسلحهخانه، انبار و ضرابخانه دیده میشود. ورود افراد به کاخ بدون تفتیش آنها در حیاط اول غیرممکن بوده است. بنابراین، از حیاط اول میتوان به عنوان بخش امنیتی قصر توپکاپی یاد کرد. این حیاط قدیمی بخشی مخوف با نام چشمه جلاد هم دارد که گویا در گذشته محل شستوشوی دست و صورت جلادان این کاخ بعد از سربریدن محکومین بوده است.
حیاط دوم کاخ موزه توپکاپی میدان دیوان یا دروازه میانی نام دارد. این حیاط میزبان بخشهای مهمی همچون حرمسرا، دیوان شاهنشاهی، نانوایی، اصطبل، بیمارستان، خوابگاههای نظامی، آشپزخانههای کاخ و محله جنیچیها است. در بخش زیرین حیاط دوم هم قسمتی با نام آنانبار دیده میشود که به معاشرت و تفریح شاهان سلطنتی اختصاص داشته است.
زیباترین سبک معماری و تزئینات هنری در حیاط سوم قصر توپکاپی متجلی میشود. به این حیاط لقب قلب کاخ را بخشیدهاند که از دلایل اعطای آن میتوان به اجرای مراسم و محافل مختلف مذهبی در حیاط سوم اشاره کرد. بد نیست بدانید که مرز بین فضای بیرونی و اندرونی کاخ توسط همین حیاط سوم مشخص میشود. از ساختمانهای مهم حیاط سوم میتوان به خواجهسرا، مدرسۀ بزرگ کاخ، اتاق خوشنویسی و کتابخانه اشاره کرد. نکته جالب دیگر در مورد دروازه میانی آداب سختگیرانه حضور در این حیاط بوده است.
خصوصیترین حیاط کاخ را میتوان حیاط چهارم دانست. این حیاط مکانی برای تفریح و خوشگذرانی شاهان بوده و بخشهای مهمی همچون باغهای پر از گل لاله، آلاچیقها و رستورانهای مجلل دارد که توجه گردشگران را به خود جلب میکند. البته در این حیاط بخش عجیبی هم با عنوان اتاق ختنه دیده میشود که مراسم ختنهسران در آن اجرا میشده است.
دروازه میانی
به دروازه میانی باب السلام هم میگفتهاند. این دروازه، ورودی اختصاصی سلطان و ملکه مادر بوده و تقریبا هیچکسی حتی وزیر اعظم اجازه عبور از آن را نداشته است. آنچه سبب تمایز دروازه میانی از سایر دروازههای این کاخ میشود، قلعههای شکوهمند اروپایی با برجهای نوکتیز و دیوارهای تاجدار است. دروازه میانی در حیاط اول توپکاپی قرار دارد و حیاط دوم را به حیاط سوم متصل میکند.
موزه اسلامی
موزه اسلامی کاخ توپکاپی استانبول از دیدنیترین بخشهای این عمارت است. در این موزه اشیای قدیمی و گرانبهای متعلق به پیامبر و مکه نگهداری میشود. این اشیای ارزشمند در نتیجه سفرهای سلطان سلیم به قاهره، مکه، مدینه و بغداد جمعآوری شده است. در کاخ توپکاپی موزه اسلامی به «تالار یادگاریهای مقدس» هم شهرت دارد.
بخشی از موزه اسلامی کاخ توپکاپی
مسجد آغاس
در کاخ موزه توپکاپی مساجد متعددی به چشم میخورد که بزرگترین و قدیمیترین آن مسجد آغاس است. عمر تاسیس این مسجد به قرن 15 میلادی بازمیگردد. این بنای مذهبی که از مساجد استانبول شناختهشده به شمار میرود، منبری رو به مکه دارد و در گذشته محلی اصلی عبادت شاهان و سلاطین عثمانی بوده است.
عکسی از مسجد آغاس
قصر مجیدیه
از پرماجراترین قصرهای توپکاپی، قصر مجیدیه آن است. این قصر پیشکشی از والی مصر به سلطان عبدالمجید عثمانی بود که جز برای قرارهای شاهانه و شکار کاربرد دیگری نداشت. این بنا بعد از جنگ جهانی به یتیمخانه و سپس به محل سکونت آوارگان تبدیل شد. در نهایت نیز با انجام بازسازیها و مرمتهای فراوان به هویت اصلی خود بازگشت.
راهروی طلایی
از راهرویی که اتاق سلطان را به حرمسرا این کاخ متصل میکرده است، به عنوان راهروی طلایی یاد میکنند. دلیل این نامگذاری هم احتمالا اختصاصیبودن این فضا برای شخص سلطان بوده است.
حرمسرای شاهی
مهیجترین و خارقالعادهترین بخش کاخ موزه توپکاپی حرمسرای شاهی است. این حرمسرا به دستور شاه مراد سوم و به دست معمار سنان ساخته شد. هدف از ساخت این بنا ایجاد فضایی امن و محرمانه برای سکونت و خوشگذرانی شاهان عثمانی و همسران اصلی و موقت آنها بود.
در حرمسرای شاهی جلوه زیبایی از معماری باروک اروپایی مشاهده میشود. در این بخش مجلل و زیبا 400 اتاق وجود دارد که هرکدام از آنها به سکونت یکی از همسران پادشاه، شاهزادگان سلطنتی، ملکه مادر، خواجهها و افراد موردعلاقه شاهزادگان اختصاص داشته است. ساکنان حرمسرای شاهی عموما از دروازه ورودی موجود در حیاط دوم به این بخش رفتوآمد میکردند.
تصویری از حرمسرای شاهی
دروازه سعادت
از دیگر دروازههای ورودی کاخ موزه توپکاپی دروازه سعادت است که حیاط دوم را به حیاط سوم وصل میکند. این دروازه به عبورومرور چاکران و مخلصان دربار و ادای احترام به جسدهای سلاطین اختصاص داشته است. البته در روزهای خاصی از سال هم تاجوتخت پادشاهی را درست در جایی مقابل دروازه سعادت قرار میدادند.
کتابخانه اندرونی
کتابخانه اندرونی را به نام کتابخانه سلطان احمد سوم هم میشناسند. در فضای قدیمی این کتابخانه چیزی حدود 18 هزار نسخه از کتابهای قدیمی با زبان کوفی، عربی، فارسی و ترکی عثمانی نگهداری میشود. عمر تاسیس این بنا به سال 1917 و قدمت برخی از کتابهای آن به قرن هشتم، سیزدهم، چهاردهم، شانزدهم و هفدهم میلادی بازمیگردد.
در کتابخانه اندرونی ضمن وجود نسخههای ارزشمند خطی میتوانید شاهد زیباترین تزئینات از سبک معماری عثمانی با شیوه نئوکلاسیک باشید. جالب است بدانید که در میان کتابهای قدیمی این کتابخانه تعداد بیشماری از آنها به دوره صفویه و ایلخانی تعلق دارد.
گنجینه امپراطوری
گنجینه امپراطوری همانطور که از نامش پیداست، محلی برای نگهداری از غنائم جنگی، جواهرات قیمتی و هدایای ارزشمند سلطنتی بوده است. کمربند شاه اسماعیل صفوی و الماس کشیکچی دو شی گرانبها و باارزش این گنجینه محسوب میشود.
نمایشگاه ظروف سلطنتی
در کاخ موزه توپکاپی بخشی هم به نگهداری از ظروف قدیمی اختصاص دارد. ظروف مسی و ظروف سرامیکی متعلق به کشورهای اروپایی، چین و ژاپن اصلیترین گنجینههای قیمتی این نمایشگاه را تشکیل میدهند.
اشیای موزه توپکاپی ترکیه
کاخ توپکاپی سلطان سلیمان فقط یک شاهکار معماری یا تاریخی نیست؛ در دل این عمارت بزرگ گنجینههای تاریخی و باستانی بیشماری نهفته است که دیدن آن برای علاقهمندان به دنیای هنر و تاریخ لذت وصفنشدنی به همراه دارد. بد نیست بدانید که لوازم منسوب به پیامبر اکرم و عصای حضرت موسی در موزه توپکاپی اهمیت این موزه را برای گردشگران ایرانی چندینبرابر میکند.
ما در بخشهای قبلی اشاره کوتاهی به برخی از اشیای زینتی و قدیمی موجود در این قصر داشتیم. در ادامه یک دستهبندی جامع و منظم از عتیقهجات و اشیای نفیس توپکاپی را با شما به اشتراک میگذاریم:
- نسخههای خطی و کتابهای نفیس تاریخی
- تاجهای پادشاهان عثمانی
- شمشیرهای مرصع و لباسهای جنگی
- جواهرات قیمتی
- غنائم جنگی
- لوازم منسوب به پیامبر اعم از چند تار ریش، تیروکمان، مهره عقیق، قبا و کفش، دندان شکسته، نامه و ردپای مزینشده به طلا
- شمشیر حضرت داود
- شمشیر یاران پیامبر
- ردپای حضرت یوسف
- چند پرده، قفل و کلید کعبه
- شمشیر حضرت علی
- لباس حضرت فاطمه
- لباس امام حسین بعد از عاشورا
- عصای حضرت موسی
- زره و استخوان دست حضرت یحیی
- عمامه حضرت یوسف
امکانات رفاهی کاخ توپکاپی پالاس استانبول
کاخ موزه توپکاپی امکانات و خدمات رفاهی ایدهآلی را در اختیار افراد میگذارد تا بازدیدی راحتتر و لذتبخشتر را تجربه کنند. در بسیاری از نقاط این قصر مجلل بخشهایی به استراحت بازدیدکنندگان اختصاص پیدا کرده است. بنابراین، هرجای این کاخ که خستگی بر شما غالب شد، میتوانید با مراجعه به استراحتگاهها نفسی تازه کنید و از یک نوشیدنی خنک در فضای سرسبز آن لذت ببرید.
در فضای خارج از قصر، پارکینگی بزرگ و وسیع وجود دارد که گردشگران میتوانند با پارک خودرو در آن بدون هیچدغدغهای از قصر توپکاپی دیدن کنند. شایان ذکر است که این کاخ خدمات قابلقبولی را هم به بازدیدکنندگان معلول و ناتوان جسمی ارائه میدهد.
چند واقعیت درباره کاخ و موزه توپکاپی
کاخ توپکاپی در استانبول ترکیه گل سرسبد تمام جاذبههای دیدنی این شهر است. این عمارت باشکوه یکی از مهمترین میراث جهانی یونسکو به شمار میرود. جالب است بدانید که توپکاپی اولین و کهنترین قصر سلطنتی امپراتوری عثمانی است. این کاخ به دلیل نگهداری از اشیای قدیمی و یادگاریهای منسوب به پیامبر اسلام برای مسلمان هم جایگاه والا و ارزشمندی دارد.
عکسی از کاخ توپکاپی در استانبول
ساعت بازدید و قیمت ورودی کاخ توپکاپی استانبول
کاخ توپکاپی در تمام ایام سال بهجز سهشنبهها میزبان گردشگران از سراسر دنیاست. البته ناگفته نماند این موزه در اولین روز ماه مبارک رمضان، عید قربان و اولین روز ماه می تعطیل است.
بازدید از هر بخش قصر سلطنتی توپکاپی به پرداخت هزینه جداگانه نیاز دارد. توصیه میکنیم برای صرفهجویی در زمان، بلیط خود را به صورت آنلاین تهیه کنید تا زمان زیادی را در صفهای شلوغ و پرازدحام باجه فروش بلیط از دست ندهید.
- ساعت بازدید کاخ توپکاپی در استانبول: همهروزه از ساعت 9 صبح تا 6 بعدازظهر
- قیمت بلیط کاخ توپکاپی استانبول: هزینه ورودی برای هرنفر 1500 لیر؛ هزینه بازدید از حرمسرا 500 لیر
بهترین زمان برای بازدید از کاخ توپکاپی ترکیه چه فصلی است؟
هسته اصلی کاخ موزه توپکاپی را باغهای پر از گل تشکیل میدهند. پس اگر میخواهید نظارهگر زیباترین چهره از این عمارت باشید، بهتر است در فصل بهار به استانبول سفر کنید. در این فصل آب و هوای استانبول بسیار مطبوع است و مناظر سرسبز موجود در کاخ، تازگی و طراوت خاصی خواهند داشت.
آدرس کاخ توپکاپی ترکیه
کاخ موزه توپکاپی در ضلع شرقی منطقه فاتح و در محله معروف سلطان محمد قرار دارد. این قصر سلطنتی تا میدان تکسیم 9 کیلومتر و تا فرودگاه آتاتورک استانبول حدود 19 کیلومتر فاصله دارد. شما میتوانید با خرید استانبول کارت ترکیه از وسایل نقلیه عمومی این شهر استفاده کنید و خود را به راحتی به این جاذبه گردشگری برسانید.
چگونه از میدان تکسیم به کاخ توپکاپی برویم؟
موقعیت مکانی مطلوب کاخ توپکاپی دسترسی به این جاذبه را برای تمام گردشگران آسان کرده است. برای رفتن به این کاخ کافی است در هر نقطهای از شهر که هستید، با استفاده از اتوبوس یا مترو استانبول خودتان را به ایستگاه سلطان احمد یا پارک گلخانه برسید. مسافت بین این دو ایستگاه تا قصر توپکاپی به اندازه چند دقیقه پیادهروی است.
جاذبه های گردشگری استانبول اطراف قصر توپکاپی
در سفرتان به استانبول زمان زیادی را باید به گشتوگذار در بافت تاریخی و قدیمی آن اختصاص دهید؛ چراکه در این محله علاوه بر کاخ موزه توپکاپی جاذبههای دیگری هم جا خوش کردهاند که ارزش بارها دیدن را دارند. برخی از معروفترین جاهای دیدنی استانبول در اطراف این کاخ موزه سلطنتی عبارتند از:
- مسجد ایاصوفیه: از درخشانترین سازههای باستانی شهر استانبول است که با نام کلیسای حکمت مقدس هم شناخته میشود. قدمت این بنا به قرن 6 بعد از میلاد میرسد.
- آب انبار باسیلیکا: بنایی باشکوه با معماری متقارن و حکاکیهای خیرهکننده در دل زمین است. از این سازه به عنوان بزرگترین آبانبار بیزانسی بهجامانده در استانبول یاد میشود.
- موزه باستان شناسی استانبول: موزهای تماشایی در ضلع جنوبی قصر توپکاپی است که در آن گنجینهای ارزشمند از تمدنهای یونان، بیزانس و روم نگهداری میشود.
- پارک گولهانه: به آن پارک گلخانه هم میگویند. این پارک ضمن داشتن مناظر سرسبز و زیبا دارای سازههای تاریخی مشهوری مانند مجسمه آتاتورک است.
- مسجد سلطان احمد: آخرین یادگاری از دولت عثمانی محسوب میشود. در معماری و تزئینات این بنا رنگ آبی حرف اول را میزند؛ به همین دلیل به آن مسجد آبی هم میگویند.
عکسی از مسجد ایاصوفیه
غذاخوری های اطراف کاخ توپ کاپی استانبول
شکمگردی هم به اندازه پرسهزدن در محلههای خوشرنگولعاب استانبول و گشتوگذار در سازههای باستانی آن لذتبخش است. برای اینکه بهترین و خاصترین تجربه از مزهکردن طعمهای لذیذ ترکی را برای خود رقم بزنید، رستورانهای نزدیک به کاخ موزه توپکاپی انتخابی ایدهآل به نظر میرسند. فهرست معروفترین این رستورانها به شرح زیر است:
- رستوران کونیالی
- رستوران سرای بورنو آسکری گازینو
- رستوران قصر ایپلیکچی
- رستوران رنگین کمان ماهی و گوشت
بهترین هتل های اطراف کاخ توپکاپی استانبول ترکیه
بهترین گزینه برای داشتن دسترسی راحت به موزه توپ کاپی استانبول و سایر جاذبههای مهم این شهر، اقامت در محله سلطان محمد است. در این محله معروف چندین هتل درجه یک و درخشان وجود دارد که شرایطی عالی برای اقامت دارند. برخی از بهترین هتل های استانبول در اطراف کاخ توپقاپی عبارتند از:
- هتل سیتادل
- هتل دابل تری بای هیلتون
- هتل آرمادا استانبول اولد سیتی
- هتل پوینت آپارت
قوانین و نکات لازم برای بازدید از کاخ توپکاپی سلطان سلیمان
بازدید از کاخ موزه توپکاپی نظیر هر جاذبه تاریخی دیگری با اصول و قوانین مهمی همراه است. بیتردید رعایت این قوانین توسط گردشگران، گردشی بهتر و غنیتر را برایتان رقم میزند. برای مثال:
- استفاده از دوربین در بخشهای داخلی نظیر تالارها و حرمسرا ممنوع است.
- بازدید کامل از کاخ موزه توپکاپی به 3 الی 4 ساعت زمان نیاز دارد.
- خرید حضوری بلیط تنها از باجههای فروش موجود در مقابل کاخ امکانپذیر است.
- برای بازدید از اماکن مقدس و مذهبی کاخ توپکاپی داشتن لباس پوشیده الزامی است.
تماشای کاخ توپقاپی در تور استانبول
در این مطلب کاخ توپکاپی استانبول را معرفی کردیم و با شیوه معماری، بخشهای داخلی، ساعت کاری و آدرس آن آشنا شدیم. اگر به بازدید از بناهای تاریخی ترکیه علاقمندید و دوست دارید با تاریخ امپراتوری عثمانیان از نزدیک آشنا شوید، پیشنهاد ما به شما همراهی با تور استانبول است. این سفر گردشگری نسبت به دیگر سفرهای خارجی بسیار بهصرفه بوده و شما را با قسمت عظیمی از تاریخ قدیم و بناهای مدرن ترکیه روبهرو میکند.
شما از کاخ توپکاپی چه میدانید؟ آیا تاکنون هیچ یک از بناهای عثمانی را دیدهاید؟ کدام جاذبه تاریخی استانبول برایتان جذابتر است؟ حتما نظرتان را با ما و خوانندگان دیگر این مطلب در میان بگذارید.
سوالات متداول:
1. کاخ توپکاپی به دستور کدام پادشاه عثمانی ساخته شد؟
این کاخ به دستور سلطان محمد دوم، اولین پادشاه عثمانی، ساخته شده است.
2. چگونه به کاخ توپکاپی برویم؟
برای رفتن به این کاخ میتوانید سوار مترو یا اتوبوس شوید و در ایستگاه سلطان احمد یا پارک گلخانه توقف کنید.