بهترین سوغات اصفهان در سفر به نصف جهان
به روز رسانی: 01 مهر ، 1403 راهنمای سفر
حرف از هنر و سوغات اصفهان که میشود، تصویری از کاشیهای فیروزهایرنگ، قلمزنیهای هنرمندانه و گزهای شیرین و مغزدار در ذهنها نقش میبندد. این سه، اگرچه پرچمدار محبوبترین سوغاتی اصفهان به حساب میآیند؛ بااینحال معرفی ناقصی از گنجینه هنر و ذوق مردمان این خطه از ایران خواهند بود.
اصفهان که همه ما آن را با لقب نصف جهان میشناسیم، قلب هنر، تمدن، تاریخ و فرهنگ این مرزوبوم است. مسلما این شهر با چنین تاریخچه درخشانی، سوغات بسیار متنوع و بیشماری دارد که اگر آنها را بشناسید، سفر پربارتری را به اصفهان تجربه خواهید کرد. حالا اگر مایلید با خرید صنایع دستی و خوراکیهای اصفهانی قلب جاماندگان از این سفر را خشنود کنید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
سوغاتی خوراکی اصفهان؛ طعم و مزه سنتی
در میان نام سوغات اصفهان این خوشمزهجات این شهر است که بر قلب گردشگران و توریستهای آن فرمانروایی میکند. شهرت و آوازه این دسته از سوغاتیهای اصفهان نه تنها در میان مردم ایران که در گوشهگوشه این جهان پیچیده است. با این توصیف، معرفی سوغاتی اصفهان را از خوراکیهای پرمزه و رنگارنگ آن آغاز میکنیم.
گزهای پرمغز و شیرین
رتبه اول بهترین سوغاتی اصفهان به گزهای شیرین و پرمغز آن تعلق دارد که مزه شگفتانگیز آن تا ابد گوشه ذهن باقی میماند. این خوراکی محبوب و پرطرفدار یادگاری ارزشمند از دوران صفویه است. در آن روزگار پادشاهان صفوی برای تسخیر قلب پادشاهان سایر نقاط جهان این خوراکی خوشطعم را پیشکش میکردند. بنابراین قدمت گزهای اصفهان را میتوان چیزی حدود 450 سال پیش دانست.
اصلیترین ماده تشکیلدهنده گز اصفهان عصاره درختچهای در دامنه کوهها تحت عنوان انگبین است که در حالحاضر این ماده جای خود را به شیرخشت، ترنجبین یا انگبین علفی داده است. از دیگر مواد موجود در ترکیبات گز میتوان به شکر، سفیده تخممرغ، گلاب، انواع مغزها و بیدمشک اشاره کرد.
جالب است بدانید که گز سوغات اصفهان خود به تنهایی دنیایی بسیار پیچیده و پررمزوراز دارد. بنابراین اگر میخواهید در خرید این سوغاتی کلاه سرتان نرود، باید اشکال متنوع آن را خوب بشناسید. گزهای لقمهای، آردی، سکهای یا برشی، انگشتپیچ، لایه شکلاتی، سوهانی و خرمایی از انواع گزهای اصفهان هستند. از میان این فهرست متنوع، گزهای لقمهای و آردی به دلیل داشتن طعمی بینظیر طرفداران بیشتری هم دارند. ناگفته نماند که ملاک اصلی در خرید گز اصفهان، درصد مغز بهکاررفته در آن است. به میزانی که درصد مغز یک گز بیشتر باشد، قیمت آن نیز گرانتر خواهد بود.
عکسی از گز اصفهان
سوهان عسلی
سوهان عسلی اصفهان هم از نظر خوشمزگی چیزی از سوهان قم کم ندارد. عسل، شکر، کره، گلاب، زعفران، پسته و بادام ترکیبات اصلی سوهان عسلی اصفهان را تشکیل میدهند. خوب است بدانید که سوهان عسلی اصفهان با سوهان معروف قم توفیری اساسی دارد؛ راز این تفاوت هم بافت بسیار نرم و نازک سوهان اصفهان است که آن را به همراهی جذاب کنار چای تبدیل میکند.
پولکی اصفهان با رنگ و طعم جادویی
یکی دیگر از مهمترین سوغات اصفهان پولکیهای ترد و خوشمزه است که از آن به عنوان جایگزینی برای قند استفاده میکنند. این شیرینی جذاب و خوشطعم از ترکیب آب، شکر، سرکه سفید، مغزهای خوراکی و زعفران درست میشود. از آنجایی که در طرز تهیه پولکی از شیره باقیمانده در نبات استفاده میشود این شیرینی را عضوی متعلق به خانواده نباتها میدانند. عنوان پولکیبودن این خوراکی هم حکایت از بافت نازک و شفاف آن دارد. پولکیها نیز نظیر گزهای اصفهان تنوعی بینظیر از رنگ و طعم دارند که پستهای، کنجدی، زعفرانی، نعنایی و عسلی معروفترین آنها برای خوردن چای و دمنوش هستند.
نبات اصفهان
همه مردم ایران نبات را سوغاتی متعلق به شهر مشهد میدانند؛ اما باید بگوییم اصفهانیهای خوشقریحه نیز در درستکردن شاخه نباتهای خوشطعم دستی بر آتش دارند. ضمن اینکه مردمان باسلیقه اصفهان با افزودن انواع و اقسام طعمها در تهیه نبات تجربهای متفاوت از خوردن این خوراکی را برای شما رقم میزنند. زعفران، نعناع، آویشن، دارچین، زیره و لیمو از چاشنیهای جذاب در تهیه نبات اصفهانی محسوب میشوند.
عکسی از نبات اصفهان
عسل طبیعی و خالص
بعد از عسل سبلان، سوغات اردبیل که شهرتی فراگیر در بازارهای بینالمللی دارد، این عسل فریدونشهر اصفهان است که از نظر کیفیت و مرغوبیت حرف اول را میزند. فریدونشهر یکی از شهرهای استان اصفهان است که به دلیل برخورداری از گیاهان متنوع دارویی در دل کوهستان، عسلی خالص و مرغوب را در اختیار گردشگران این شهر قرار میدهد.
از آنجایی که تنوعی بینظیر از گیاهان دارویی در دل کوهستانهای این شهرستان به چشم میخورد، عسل آن نیز در قالب اشکال مختلف به بازار عرضه میشود. عسل گون زرد معروفترین آنهاست؛ اما عسل زول و عسل قنقال نیز از دیگر انواع عسل بکر و خالص فریدونشهر به حساب میآیند.
دوغ و گوشفیل؛ ترکیبی منحصربهفرد از طعم و مزه
بعد از گز و پولکی، دوغ و گوشفیل اصفهان است که رتبه بهترین و اعجابانگیزترین خوراکی را از آن خود میکند. در طعم جادویی این دو خوراکی میتوان اوج هنر، سلیقه و خوشذائقگی اصفهانیها را کاملا درک کرد. البته ناگفته نماند که خیل عظیمی از گردشگران در تجربه اول، مقاومت زیادی در سروکردن دوغ به همراه گوشفیل دارند؛ اما تقریبا همه آنها بعد از چشیدن این دو مزه متفاوت در کنار هم جزء مشتریان پروپاقرص دوغ و گوشفیل میشوند.
اگر میخواهید عزیزانتان را هم مهمان این مزه متفاوت و تکرارنشدنی کنید، کافی است یک بطری دوغ ترش محلی را به همراه یک جعبه گوشفیل در چمدان خود جا بدهید. با بستهبندی درست و هوشمندانه، آوردن این دو خوارکی به عنوان سوغات کار چندان سختی نخواهد بود.
جوز قندی
جوز قندی را شاید در سایر شهرهای ایران هم پیدا کنید؛ اما طعم ناب و منحصربهفرد آن مختص دیار اصفهان است. جوز قندی یک نوع شیرینی گرانقیمت اما بسیار مقوی است که تقریبا هر نوع ذائقهای آن را میپسندد. برای درستکردن این شیرینی ابتدا هلو را پوست میگیرند، سپس درون آن را با گردوی آسیبابشده پر میکنند. درنهایت هلوهای آغشتهشده به گردو را در پودر قند میغلتانند تا جوز هندی درست شود.
عکسی از جوز قندی اصفهان
فرنی به همراه شیره؛ یک دسر بینظیر
صبحهای دلانگیز اصفهان با خوردن فرنی و شیره آغاز میشود. ازهمینرو هم اگر بخت با شما یار باشد و مهمان یکی از اهالی باصفای اصفهان شوید، قطعا از شما با فرنی و شیره در وعده صبحگاهی پذیرایی خواهند کرد. بیانصافی است اگر فرنی را سوغاتی منحصر به اصفهان بدانیم؛ بااینحال ذائقه متفاوت اصفهانیها در ساخت این دسر محبوب، ارزش یکبار امتحانکردن یا خریدن آن به عنوان سوغات را کاملا توجیه میکند. ترکیب خوشمزه شیره و فرنی را میتوانید در بهترین رستوران های اصفهان امتحان کنید.
شیرینی کرکی
اگر در بین سوغات اصفهان شیرینی آن برایتان جذابتر است، پس حتما شیرینی کرکی را امتحاب کنید. این خوراکی نسبتا گمنام و کمترشناختهشده است؛ اما کسانی که طعم جادویی آن را زیر دندان مزه کردهاند، خوب میدانند که چه ارزش و منزلتی در میان خوردنیهای اصفهان دارد. شیرینی کرکی از ترکیب چند آرد، روغن حیوانی و کره درست شده و به همراه چای یا در میانوعدههای غذایی سرو میشود.
شیرینی برنجی
شیرینی برنجی اصفهان نسخهای دیگر از همان نان برنجی کرمانشاه است؛ بااینتفاوت که گزینهای در دسترستر محسوب میشود. جالب است بدانید که طبخ این شیرینی در اصفهان محدود به زمان خاصی نیست. بنابراین هر زمان از سال که مهمان این شهر شوید، میتوانید داغترین و تازهترین شیرینی برنجی آن را در چمدان سوغات خود داشته باشید.
عکسی از شیرینی برنجی اصفهان
شیرینی برشتوک
از دیگر سوغات اصفهان خوراکی شیرین و مخصوصی است که با نام برشتوک شناخته میشود. برشتوک شیرینی مخصوص شب عید است که شباهت زیادی به شیرینی آرد نخودچی دارد. البته این را باید بگوییم که اصفهانیها در طبخ این مدل شیرینی از اقسام مختلف آرد استفاده میکنند؛ به همین دلیل هم شما میتوانید شیرینی برشتوک را در انواع طعم و رنگ آن خریداری کنید. برشتوک شکلاتی، برشتوک مغزدار، برشتوک زنجبیلی و برشتوک دورنگ از محبوبترین و پرطرفدارترین شیرینیهای این شهر هستند.
صنایع دستی اصفهان؛ یادگاری ماندگار از نصف جهان
یادگاریهای اصفهان تنها در شیرینیها و غذاهای پررنگولعابش خلاصه نمیشود؛ این شهر مردمانی هنرمند و خوشذوق دارد که با تکیه بر همین ذوق و خلاقیت، خارقالعادهترین آثار هنری را خلق میکنند. اگر میخواهید از سوغات اصفهان صنایع دستی آن را انتخاب کنید، بخش بعدی این نوشتار مخصوص شماست.
ظروف قلم زنی
یکی از دلنوازترین صداهایی که در بازارهای سنتی اصفهان به گوش میرسد، صدای کشیدهشدن قلم روی صفحات فلزی است. این هنر که با نام قلمزنی شناخته میشود، آثاری بس ارزشمند و زیبا روانه بازار میکند که شاید نظیر آن را در هیچکجای دیگر نتوان یافت.
در خلق این هنر، استادکاران ماهر طرحها و نقوش برجستهای را با مهارت و ظرافت هرچهتمام روی ظروف فلزی مانند مس، نقره، طلا یا برنج حک میکنند. نتیجه این هنر هم گلدانها، جامها، سینیها و گلابدانهای مزینشده به نقشونگارهای زیبا خواهد بود. برای ظروف قلمزنی اصفهان ارزش و قیمتی نمیتوان تعیین کرد؛ بااینحال بد نیست بدانید که این هنر زیبا و پرزحمت، جزء سوغات گرانقیمت اصفهان محسوب میشود.
تصویری از ظروف قلمزنی
خاتم کاری
خاتمکاری محصولی مشترک میان اصفهان و شیراز است. این هنر جذاب و چشمنواز همان قطعات هندسی چوبی و کوچکی است که ماهرانه کنار هم قرار میگیرد و تصویری شکوهمند از طبیعت یا تاریخ اصفهان را به نمایش میگذارد. از این هنر زیبا و ظریف در ساخت وسایلی همچون ساعت، گلدان، جاقلمی، جعبه جواهرات یا جعبه دستمال کاغذی بهره میبرند.
فیروزه کوبی
فیروزهکوبی از بهترین سوغات اصفهان است که به تزئین ظروف مسی، برنجی یا نقرهای با قطعات کوچک فیروزه گفته میشود. مسلما نحوه چیدمان قطعات فیروزه در کنار هم تاثیر به مراتب چشمگیری در تعیین بهای این هنر ارزشمند دارد. هرچه قطعات فیروزه کوچکتر باشند و با نظم بیشتر و فواصل کمتری در کنار هم قرار بگیرند، قیمت این اثر هنری هم بیشتر میشود.
مسگری
مرغوبترین ظروف مسی ایران را شاید تنها بتوانید در بازارهای مسگری اصفهان پیدا کنید. این روزها بازار آشپزیکردن در ظروف مسی بسیار داغ است. شما نیز اگر میخواهید با برگشتن به این عادت قدیمی سلامتی و آرامش بیشتری را برای خود فراهم کنید، کافی است در سفر به اصفهان گشتوگذاری کوتاه در بازار مسگری آن داشته باشید. در این بازار انواع و اقسام ظروف مسی با بالاترین کیفیت به مشتریان عرضه میشود.
میناکاری
میناکاری یکی دیگر از سوغات مخصوص اصفهان است که اوج هنرمندی و اصالت فرهنگ و اندیشه مردمان اصفهان را به نمایش میگذارد. در این هنر جذاب نقوشی ظریف را روی ظروف فلزی ایجاد میکنند. برای بهتر دیدهشدن این طرحهای حکشده روی ظروف، از رنگ آبی به عنوان رنگ پسزمینه استفاده میکنند. خوب است بدانید که این هنر عمری 5000 ساله در اصفهان دارد و جزء قدیمیترین صنایع دستی اصفهان به شمار میرود.
تصویری از میناکاری اصفهان
قلم کاری
آیا تابهحال از شهرت و آوازه پارچه سوغات اصفهان چیزی به گوشتان خورده؟ یکی از هنرهای ناب اصفهان پارچههای خوشطرحورنگ قلمکاریشده است. هنرمندان اصفهانی برای تولید این هنر ارزنده قالبهای چوبی یا فلزی را به رنگهای کاملا طبیعی آغشته میکنند و با حککردن آن روی پارچه طرحهایی متنوع به یادگار میگذارند. پارچه استفادهشده در این هنر غالبا جنسی کتانی یا پنبهای دارد و طرحهای کارشده اغلب از طرحهای سنتی ایران است.
فرش دست بافت
وقتی از هنر قالبیبافی سنتی در ایران صحبت میکنیم، هنرمندان اصفهانی قطعا اولین کسانی هستند که به ذهن ما خطور میکنند. اوج هنر و زیبایی قالیبافی اصفهان را میتوان به دوران صفویه نسبت داد. در آن روزها این هنر به لحاظ پختگی، رنگ، طرح، ظرافت و دوام تحولی بنیادین پیدا کرد. اگر محدودیت بودجه ندارید، بهترین سوغاتی اصفهان که با آن میتوانید یاد و خاطره این شهر را برای همیشه زنده نگاه دارید، همین فرشها و قالیهای دستبافت خواهد بود.
منبت کاری
هر کدام از صنایع دستی سوغات اصفهان، دنیایی دیگر از خلاقیت و هنر را پیش چشم گردشگران و توریستان این شهر به نمایش میگذارد. منبتکاری هم دقیقا جزو همین هنرهای اصیل است که با دیدن آثار آن شگفتزده و متحیر میشوید. این هنر مجلل و باشکوه حکایت از کندهکاریهای هنرمندانه دارد که روی چوب حکاکی میشود. در گذشته از منبتکاری برای تزئین درب و پنجره منازل استفاده میشد؛ امروزه اما این هنر برای خلق تابلوهای نفیس، آثار هنری چوبی خاص مثل کنسول و یا میز ناهارخوری استفاده میشود.
عکسی از منتبکاری اصفهان
ملیله کاری
ملیلهکاری نام دیگری از ظروف تزئینی یا زیورآلات زیبایی است که در شهر اصفهان با ظرافت و خلاقیت هرچهتمام تولید میشود. هنرمندان اصفهانی برای خلق این هنر قیمتی و گرانبها مجموعهای از مفتولهای نازک نقره را کنار هم میگذارند و اثری هنری در قالب اشک، برگ، جقه، پیچک یا غنچه را روی ظروف و زیورآلات ایجاد میکنند.
معرق کاری
پیدایش هنر معرقکاری به دوره سلجوقیان و اوج شکوفایی آن به عصر صفویه بازمیگردد. در این هنر تکههای چوب، فلز، کاشی یا هر نوع ابزار دیگری را به گونهای برش میدهند که یک اثر هنری زیبا و مجلل خلق شود. بنابراین هنر معرقکاری را میتوان همان هنر برش یا چیدمان چوب هم قلمداد کرد.
قلاب دوزی و گلدوزی
یکی دیگر از گزینههای خوب برای خرید بهترین سوغات اصفهان پارچههای قلابدوزی یا گلدوزیشده توسط هنرمندان خوشسلیقه این شهر است. این هنر ضمن ایجاد نقوشی زیبا روی پارچه، ارزش معنوی آن را دوچندان میکند. شایان ذکر است که ترکیب گلدوزی با تکنیکهای معروفی همچون «سکمهدوزی» جلوهای تمامعیار و زیبا به پارچه میبخشد.
تصویری از قلاب دوزی و گلدوزی
تابلوهای خوشنویسی
کمتر کسی است که وصف شکوه و جلال تابلوهای خوشنویسی اصفهان را نشنیده باشد. این شهر روزگاری میزبان بزرگترین هنرمندان خوشنویس دنیا بوده است؛ ازهمینرو هم در غرفههای قدیمی آن میتوان تابلوهایی نفیس و دیدنی از این هنر زیبا را پیدا کرد. یادتان باشد که تابلوهای خوشنویسی اصفهان نهتنها از نظر زیبایی ظاهری که به لحاظ معنوی نیز یادگاری گرانبها و ارزشمند هستند.
کاشی های رنگارنگ و اصیل
آنچه اصفهان را نصف جهان کرده ، همین کاشیکاریهای هنرمندانه و خوشنقشونگاری است که در گوشهگوشه این شهر به چشم میخورد. شاید عجیب به نظر برسد؛ اما بهترین سوغات اصفهان را میتوان همین کاشیهای رنگارنگی دانست که هر طرح و نقش آن تداعیگر بخشی از تاریخ درخشان این مرزوبوم است. گردشگران با خرید یک یا چند کاشی تزئینی اصفهان میتوانند گوشهای از زیبایی و شکوه این شهر باعظمت را در خانه خود داشته باشند.
تابلوهای نگارگری یا مینیاتوری
هنر نگارگری یا مینیاتوری تلفیقی از نقاشی اسلامی و ایرانی است که در آن محتوای کتب ادبی، تاریخی، مذهبی، علمی و حتی فنی به تصویر کشیده میشود. این هنر عمری چند صدساله در ایران دارد؛ اما مکتب اصلی آن را میتوان اصفهان دانست. تابلوهای نگارگری اصفهان بیتردید یکی دیگر از بهترین سوغات این شهر است که میتوانید برای عزیزانتان خریداری کنید.
عکسی از تابلوهای نگارگری
پارچه زرباف
از دیگر هنر مردمان اصفهانی بافتن پارچههای زرباف است که شاید نمونهای از آن را در فیلمهای تاریخی بر تن پادشاهان و درباریان دیده باشید. تاروپود این نوع پارچه را نخ خالص ابریشم و نخهای گلابتون در دو رنگ طلایی و نقرهای تشکیل میدهد. ظرافت و زیبایی که این نوع پارچهها دارند، آنها را از انواع دیگر پارچه متمایز میکند.
معروف ترین فروشگاه های خرید سوغات اصفهان
از آنجایی که اصفهان زیبا و بااصالت را نمیتوان بدون خرید سوغاتی ترک کرد، بخش پایانی این نوشتار به معرفی معروفترین بازارها و مراکز خرید آن اختصاص دارد. بازارهای قدیمی این شهر نهتنها چمدان شما را از یادگاریهای باکیفیت و خوشطرح پر میکند، که روحتان را هم به واسطه داشتن جاذبههای تاریخی فراوان مورد نوازش قرار میدهد.
شما میتوانید با اقامت در یکی از بهترین هتل های اصفهان در مرکز شهر، برای تهیه سوغات بهآسانی به این مراکز خرید بروید:
- بازار بزرگ؛ تاریخیترین بازار اصفهان
- بازار قیصریه؛ یادگاری از دوران صفویه
- بازار حکیم اصفهان؛ مرجع خرید فرشهای دستبافت
- مرکز خرید سیتیسنتر؛ مدرنترین فروشگاه سوغات اصفهان
- مجتمع تجاری کوثر؛ مکانی دنج برای گردش و تفریح و خرید غذا و سوغات اصفهان
- مجتمع تجاری ارکیده؛ شاخصترین مجتمع تجاری در اصفهان
- مجتمع تجاری اوسان؛ در دسترسترین مرکز خرید اصفهان
- مجتمع پارک؛ ارزانترین مرکز خرید اصفهان
- مجتمع فرهنگی هنری استاد فرشچیان
- ارگ جهاننما؛ لوکسترین مرکز خرید اصفهان
- فدک مال اصفهان؛ بهترین مجموعه تجاری و تفریحی اصفهان
- مرکز خرید جلفا؛ گرانترین مجتمع تجاری اصفهان
خرید سوغات اصفهان در سفر به نصف جهان
از جذابیتهای تاریخی اصفهان که بگذریم این خرید سوغاتی و صنایع دستی مردمان هنرمند این شهر است که کام ما را در سفر حسابی شیرین میکند. وقتی نام سوغات اصفهان به زبان آورده میشود، ذهنها همه به سوی بستههای جادویی گز و پولکی میرود؛ اما شما در این نوشتار مشاهده کردید که فهرستی بلندبالا از صنایعدستی و سوغاتیهای ارزشمند اصفهان وجود دارد.
مسلما قیمت این محصولات بستگی زیادی به گزینه انتخابی شما دارد. در حالت کلی صنایع دستی این شهر در مقایسه با خوراک سنتیاش ارزش و بهای گرانتری خواهند داشت. البته این نکته را نباید نادیده گرفت که زیباییهای نهفته در هنر اصفهان ارزش پرداخت هرگونه هزینهای را دارد. پس اگر تصمیم گرفتید با خرید بلیط هواپیما اصفهان به نصف جهان سفر کنید، یادتان نرود که بخشی از بودجه سفر را به خرید سوغاتیهای مرغوب و ماندگار آن اختصاص دهید.
راستی شما از میان فهرست رنگارنگ و جورواجور سوغات و صنایع دستی اصفهان کدام یک را انتخاب میکنید؟
سوالات متداول:
1. سوغات اصفهان چیه؟
سوغات اصفهان شامل غذاها و خوراکیهای سنتی و صنایع دستی میشود که از میان آنها گز، پولکی، دوغ و گوشفیل، میناکاری، فیروزهکوبی، مسگری و قلمزنی شهرت بیشتری دارند.
2. سوغات اصفهان را از کجا بخریم؟
معروفترین فروشگاههای خرید سوغات اصفهان همان بازارهای قدیمی و تاریخی این شهر است که انواع و اقسام صنایع دستی و غذاهای سنتی و محلی در آنها پیدا میشود. بازار بزرگ، بازار قیصریه و مرکز خرید سیتیسنتر سه فروشگاه معروف خرید سوغاتی در اصفهان هستند.